Tết Thanh Minh là ngày con cháu cùng đi tảo mộ, thể hiện lòng biết ơn và kính trọng đến tổ tiên. Ngày này, con cháu trong dòng họ sẽ tụ họp, quần quầy để cùng nhau dọn dẹp phần mộ tổ tiên và thắp hương những mâm cúng thể hiện lòng thành kính với ông bà, làm trọn đạo lý “uống nước nhớ nguồn” tốt đẹp mà tổ tiên đã dạy dỗ. Mâm cúng tết Thanh Minh cần được chuẩn bị kỹ lưỡng, chỉn chu để thể hiện lòng hiếu thảo, thành tâm của gia chủ.
Vậy, mâm cỗ cúng ngày tết Thanh Minh trong nhà và ngoài mộ cần có những gì? Hãy cùng Coolmate tìm hiểu ngay bài viết sau đây.
1. Cần chuẩn bị những gì để cúng Thanh Minh?
Tết Thanh Minh là dịp để cả gia đình cùng nhau đi tảo mộ, dọn dẹp, sửa sang phần mộ gia đình, tổ tiên. Đây là cách để tỏ lòng biết ơn, kính trọng ông bà tổ tiên. Vậy, mâm cúng tết Thanh Minh trong nhà và ngoài mộ sẽ gồm có những gì? Cùng tìm hiểu ngay.
1.1. Mâm lễ vật cúng Thanh Minh trong nhà
Mâm cúng tết Thanh Minh sẽ tủy vào từng địa phương nhưng chủ yếu là gia chủ chuẩn bị một mâm cơm dâng ông bà tổ tiên. Lễ mâm cúng tết Thanh Minh thường sẽ có những lễ vật như xôi, gà, canh măng, miến xào, cơm, trầu cau, hoa quả, tiền vàng, hoa, hương, đèn cầy…
Mâm lễ vật cúng Thanh Minh trong nhà
Với những gia đình không có điều kiện, có thể chỉ thắp hương với hoa và quả tươi, trà, bánh kẹo... để tỏ lòng thành kính, biết ơn tổ tiên. Phần lễ vật cúng tại nhà có thể linh hoạt, không đòi hỏi quá cầu kỳ, tùy vào điều kiện tài chính và phong tục địa phương để chuẩn bị sao cho phù hợp.
Lưu ý khi cúng Tết Thanh Minh tại nhà, trước khi cúng gia chủ nên dọn dẹp sạch bàn thờ, người cúng ăn mặc chỉn chu, lịch sự. Sau khi cúng khấn xong khoảng 1 tuần hương, gia đình có thể tiến hành hóa vàng và xin hưởng lộc.
>>> Xem thêm: Thanh minh là gì? Tết thanh minh 2023 vào ngày nào? Ý nghĩa của tết thanh minh
1.2. Mâm lễ vật cúng Thanh Minh ngoài mộ
Khác với mâm cỗ cúng ngày tết Thanh Minh trong nhà, mâm cúng cỗ Thanh Minh ngoài mộ sẽ có những lễ vật đặc trưng khác. Sau khi tảo mộ xong, gia chủ bắt đầu sắp xếp đồ cúng. Đồ cúng sẽ bao gồm hoa quả và tiền vàng, được sắp xếp chung với nhau. Tuy nhiên, mâm lễ mặn sẽ được đặt riêng.
Chuẩn bị mâm lễ vật cúng Thanh Minh ngoài mộ
Sau khi sắp xếp xong phần đồ cúng, gia chủ sẽ thắp nhang, đèn, cắm 1 hoặc 3 nén nhang và vái 3 lần. Điều này giúp gia chủ bày tỏ lòng thành với thổ công, thổ địa sau đó là mời gia tiên về và bắt đầu đọc bài khấn vái cho tiết Thanh Minh. Sau khi thắp hương và chờ hương tàn, gia chủ cùng các thành viên ra phần mộ của tổ tiên, dòng họ để thắp hương và dọn dẹp. Khi tuần hương được khoảng ⅔, gia đình có thể tạ lễ, hóa vàng, xin lộc rồi ra về.
Mâm lễ vật cúng Thanh Minh ngoài mộ
Lưu ý đối với mâm cúng tết Thanh Minh ngoài mộ cần được chia thành lễ chay và mặn. Vì vậy, gia chủ cần chuẩn bị đầy đủ và phân chia trước khi ra mô. Thông thường lễ vật sẽ bao gồm: hương, nước trong, trầu cau, đèn, chè, rượu và tiền vàng. Với mâm lễ chay sẽ có những lễ vật như xôi chè, chai nước, gạo, oản chuối, bánh trái, muối, bỏng, bơ, mật ong.
Với mâm lễ mặn sẽ có những lễ vật như rượu, thịt heo, chân giò, gà luộc hoặc khoanh giò. Lưu ý là nếu ngoài mộ có nhiều bát hương, gia chủ bắt buộc phải thắp hương đầy đủ và không được bỏ sót. Riêng lễ vật đặt trên bàn có thể chung.
2. Hướng dẫn chi tiết cách cúng Thanh Minh đúng theo phong tục
Tùy theo phong tục địa phương mà cúng Thanh Minh sẽ có sự khác nhau. Dưới đây là hướng dẫn cách cúng mâm cỗ cúng ngày tết Thanh Minh chuẩn nhất.
2.1. Cách cúng Thanh Minh trong nhà
Khi cúng tết Thanh Minh trong nhà, gia chủ cần lưu ý nên dọn dẹp sạch sẽ nhà cửa, lau dọn bàn thờ tổ tiên ngăn nắp, gọn gàng. Nên chuẩn bị mâm cỗ cúng trên bàn thờ sau khi cúng Thanh Minh ở phần mộ tổ tiên về.
Nên chuẩn bị mâm cúng tại gia sau khi cúng tảo mộ về
Trong lễ cúng, người cúng nên là những người con cả, cháu đích tôn hoặc người kế thừa việc thờ tục làm lễ. Khi cúng, người cúng ăn mặc lịch sự, thái độ nghiêm túc, thành tâm để thể hiện lòng thành kính với tổ tiên.
2.2. Cách cúng Thanh Minh ngoài mộ
Khi đi tảo mộ, công việc chính của tất cả mọi người là sửa sang lại ngôi mộ cho sạch sẽ, đắp lại nấm mồ, dọn cỏ, rác nếu có. Sau khi hoàn tất, gia chủ mới đặt lễ vật cúng Tết Thanh Minh. Khi đi tảo mộ, dù lễ vật có nặng hoặc cồng kềnh như thế nào, bạn cũng không nên thuê hoặc nhờ người ngoài xách phụ, Nên tự xách hoặc chia nhau cho anh em, con cháu trong nhà xách.
Trang phục lịch sự, gọn gàng, thái độ thành tâm khi đi cúng Thanh Minh
Trong lễ cúng, mọi người không nên nô đùa, thái độ cợt nhả mà hãy thực hiện nghi lễ một cách nghiêm túc, để tôn trọng và thể hiện lòng thành kính với những người đã khuất. Với phụ nữ mang thai nên được đặc cách ở nhà vì cơ thể yếu, dễ bị cảm lạnh, mệt mỏi. Gia đình nhất là những nhà có trẻ nhỏ tránh giẫm đạp, chạy nhảy lên phần mộ của nhà khác. Tuyệt đối không được để đồ cúng trên mộ của người khác.
Văn khấn lễ cúng Thanh Minh ngoài mộ
Ngoài ra, gia đình có thể cắm những nén hương cho những ngôi mộ gần đó để thể hiện lòng kính trọng, sự sẻ chia với những ngôi mộ vô chủ, không có người viếng thăm hay không được cúng viếng thường xuyên.
3. Tổng hợp những bài văn khấn Thanh Minh ngoài mộ và trong nhà chuẩn nhất
Cúng Thanh Minh phải đầy đủ cúng 2 nơi là phần mộ tổ tiên và cúng gia tiên tại nhà,do đó cần chuẩn bị 2 văn khấn Thanh Minh khác nhau. Dưới đây là tổng hợp những bài văn khấn Thanh Minh ngoài mộ và trong nhà chuẩn nhất mà gia chủ có thể tham khảo:
3.1. Bài văn khấn Thanh Minh trong nhà
Dưới đây là văn khấn Thanh Minh trong nhà mà gia chủ có thể tham khảo:
“Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)
Con lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương.
Con lạy gia tiên tiền tổ, họ hàng nội ngoại hai bên gia tộc họ…
Con lạy bà tổ cô ông mãnh, ông bà, cô bé Đỏ, cậu bé Đỏ tại gia
Hôm nay là ngày 5 tháng 3 năm Nhâm Dần
Nay con giữ việc phụng thờ tên là…, tuổi…, sinh tại xã…, huyện…, tỉnh… cùng toàn gia, trước bàn thờ gia tiên cúi đầu bái lễ.
Kính mời thổ công Táo quân đồng lai cách cảm.
Kính dâng lễ bạc: trầu rượu, trà nước, vàng hương, hoa quả cùng phẩm vật lòng thành nhân dịp tiết Thanh Minh, kính mời hương hồn nội ngoại tổ tiên, kỵ, cụ, ông bà, cha mẹ, cô dì chú bác, anh chị em chứng giám và hưởng lễ.
Con thành tâm thành kính cúi xin gia tiên tiền tổ, bà tổ cô ông mãnh, ông bà… phù hộ độ trì, đề tâm xếp nếp, vuốt ve che chở cho đại gia đình con bình an, thịnh vượng, ba tháng mùa hè chín tháng mùa đông đều mát mẻ, tốt tươi. Điều lành mang lại, điều dữ mang đi cho công việc của gia đình con đều thuận buồm xuôi gió, gặp nhiều may mắn.
Chúng con kính dâng lễ bạc tâm thành, cúi xin gia tiên chứng minh chứng giám cho lòng thành của toàn thể gia quyến.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)”
3.2. Bài văn khấn Thanh Minh ngoài mộ
Dưới đây là văn khấn mẫu khi cúng Thanh Minh ngoài mộ:
{{{infobox}}}
“Văn khấn Âm phần long mạch, sơn thần thổ phủ ngoài phần mộ
Trong lễ tảo mộ, các gia đình không chỉ sửa sang, quét dọn, dâng lễ lên phần mộ của ông bà tổ tiên mà còn cần kính cẩn làm lễ báo cáo với các vị thổ địa, thần linh cai quản nghĩa trang. Vậy nên có hai bài văn khấn gia chủ cần lưu ý, một là bài văn khấn Âm phần long mạch, kính cáo với thần linh cai quản khu vực đặt phần mộ tổ tiền và một bài khấn vong linh tiên tổ của gia đình mình.
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy hoàng thiên hậu thổ, chư vị tôn thần.
Con kính lạy các ngài thần linh bản xứ cai quản trong khu vực này.
Hôm nay là ngày. tháng. năm Đinh Dậu (đọc ngày tháng âm lịch)
Tín chủ chúng con là:. (đọc tên của bạn)
Ngụ tại: số nhà. phường. quận,. thành phố. (địa chỉ của nhà bạn)
Nhằm tiết Thanh Minh, tín chủ con thành tâm thành kính sắm sửa lễ lạt, có lá trầu quả cau, trà quả, hương hoa, thắp nén tâm hương kính dâng trước án, kính mời chư vị tôn thần lai lâm chiếu giám.
Gia đình chúng con có ngôi mộ của: cụ tứ đại, tam đại hoặc của ông bà, cha mẹ táng tại xứ này, nay muốn sửa sang xây đắp. Vì vậy chúng con xin kính cáo các đấng thần linh, thổ thần, long mạch, tiền chu tước, hậu huyền vũ, tả thanh long, hữu bạch hổ và chư vị tôn thần cai quản trong khu vực này.
Chúng con kính mời các vị chư thần về đây chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho vong linh được an nhàn yên ổn, siêu thoát. Cúi xin các vị phù hộ độ trì cho tín chủ chúng con toàn gia mạnh khỏe, 3 tháng mùa hè, 9 tháng mùa đông đều được mạnh khỏe, tươi tốt, chứng minh chứng giám lòng thành gia đình chúng con.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Văn khấn vong linh tiên tổ tại mộ phần
Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy Hương linh...(Hiển khảo, Hiển tỷ hoặc Tổ Khảo.)
Hôm nay là ngày. . .....
Nhân tiết:..........
Tín chủ (chúng) con ....
Ngụ tại:...........
Chúng con và toàn thể gia đình con cháu, nhờ công ơn võng cực, nền đức cao dầy, gây dựng cơ nghiệp của...... chạnh lòng nghĩ đến âm phần ở nơi hoang vắng, tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương kính dâng trước mộ, kính mời chân linh... lai lâm hiến hưởng.
Chúng con xin phép được sửa sang phần mộ, bồi xa, bồi thổ, cho được dầy bền, tu sửa minh đường hậu quỷ cho thêm vững chắc. Nhờ ơn Phật Thánh phù trì, đội đức trời che đất chở, cảm niệm Thần linh phù độ, khiến cho được chữ bình an, âm siêu dương thái. Con cháu chúng con xin vì chân linh....
Phát nguyện tích đức tu nhân, làm duyên, làm phúc cúng dâng Tin Bảo, giúp đỡ cô nhi quả phụ, tế bần cứu nạn, hiếu thuận tông nhân để lấy phúc này hướng về Tiên Tổ.
Cúi xin linh thiêng chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì con cháu, qua lại soi xét cửa nhà. Che tai cứu nạn, ban tài tiếp lộc, điều lành mang đến, điều dữ xua đi. Độ cho gia đạo hưng long, quế hờ tươi tốt, cháu con vinh hưởng lộc trời, già trẻ nhuần ơn Phật Thánh.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chứng giám.
Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)”
{{{/infobox}}}
Sau khi khấn xong, đợi hết 2/3 tuần hương thì đi lễ tạ các nơi, hóa vàng, xin lộc và mọi người trở về nhà làm lễ gia thần và gia tiên ở nhà.
Dưới đây là văn khấn tạ mộ tiết Thanh Minh mà gia chủ cần nắm:
{{{infobox}}}
“Nam Mô A Di Đà Phật( 3 lần)
Hôm nay là ngày…tháng…năm… ( theo âm lịch)
Tên con là …..cùng toàn thể gia đình cư trú tại địa chỉ…nhân tiết Thanh Minh (hoặc cuối năm vv…) thành tâm tu thiết lễ vật hương hoa trầu cau, tiền vàng, mũ ngựa, xin sám tạ phần cụ…táng tại xứ đồng…(đọc tên các cụ cần tạ, có thể là một cụ hoặc nhiều cụ cùng 1 xứ đồng).
Dọ vậy chúng con thành tâm cúi đầu xin cung thỉnh:
Nam vô u minh giáo chúa bản tôn địa tạng vương bồ tát, kim niên tọa hạ.
Cung thỉnh: địa phủ trí tôn bắc âm phong đô nguyên thiên đại đế, thập điện minh vương, ngọc điện hạ.
Cung thỉnh: Hoàng thiên hiệu pháp đức quang thái hậu thổ hoàng đị kì. Bảo điện hạ.
Cung thỉnh: Tam giới chúa ôn thiên phù đại đế, tả đương niên thái tuế, hữu đương cảnh thành hoàng bản thổ đại vương từ hạ.
Cung thỉnh: Đức đương cai bản xứ hậu thổ linh kì nguyên quân chúa tể vị tiền
Cung thỉnh: Ngũ phương long mạch thủ mộ thần quan vị tiền
Cung thỉnh: thủ hình, thủ hài,Thủ hồn, thủ cốt thần quan. Tả thanh y xứ giả, hữu tiếp phách tướng quân, tiền chu tước, hậu huyền vũ, tả thanh long, hữu bạch hổ trung đẳng thần án hạ.
Cung thỉnh vong linh cụ… cùng lai lâm giáng hạ.
Phục nguyện: Chư Phật chư Thánh chứng minh, vạn Thánh, vạn Thần giám cách, lại lâm trắc giáng hương duyên, hiến hưởng lễ bạc tâm thành. khuông phù cho vong linh cụ…. táng tại bản xứ, được hồn phách quân an, hóa sinh hàm toại, nhất tội nhất xá, vạn tội vạn xá.
Độ cho toàn gia tín chủ chúng con được gia môn hưng vượng, nhân vật bình an, thương mại hành thông, lộc tài vượng tiến. Điều lành đem đến, điều giữ đem đi. Sở cầu như ý, sở nguyện được tòng tâm.( lễ tạ hóa vàng mã)”.
{{{/infobox}}}
4. Lưu ý khi cúng Thanh Minh
Khi làm mâm cúng Thanh Minh, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau:
-
Tùy theo điều kiện từng gia đình mà lễ cúng có thể không cầu kỳ giống nhau được, nhưng cần có hai mâm cỗ ở phần mộ và gia tiên ở nhà để tỏ lòng thành kính cho các bậc bề trên. Song song chuẩn bị mâm cúng ở nhà để khi thanh minh xong ở mộ tổ tiên thì về làm luôn lễ cúng tại nhà.
-
Đích thân con trưởng hoặc cháu đích tôn trong nhà là người trực tiếp làm lễ cúng Thanh Minh dâng lên tổ tiên.
-
Trang nghiêm, lịch sử, chỉnh tề quần áo là những yếu tố bắt buộc khi làm mâm cúng tết Thanh Minh. Để thể hiện lòng thành kính và sự tôn trọng dành cho người đã khuất, không nên chạy nhảy, cười đùa, hạn chế nói chuyện quá mức trong suốt thời gian diễn ra lễ.
Mâm cúng tết Thanh Minh có thể không cầu kỳ nhưng nên có đủ 2 nơi
-
Nếu không thể tự tính được, hãy nhờ người có kiến thức về phong thủy chọn giờ đẹp để lên hương.
-
Vệ sinh, dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, đặc biệt là bàn thờ gia tiên trước khi làm mâm cúng tết Thanh Minh tại nhà. Tương tự đối với mâm cúng Thanh Minh ngoài mộ, hãy phát quang cây cỏ, dọn dẹp, lau chùi trước sau mới đặt mâm làm lễ.
-
Tuy nhiên trong quá trình dọn dẹp ở ngoài, không nên làm ảnh hưởng đến môi trường xung quanh, đặc biệt là khu vực phần mộ của người khác. Cần khấn xin phép gia tiên trước khi tiến hành tu sửa một phần mộ.
-
Với lễ cúng Thanh Minh ngoài mộ, đích thân con cháu phải là người mang lễ cúng đi. Trong quá trình đi, phải lựa chọn con đường lớn hoặc những lối mòn có sẵn. Tuyệt đối không nên lựa chọn các con đường tắt nhanh.
Một số lưu ý khi đi cúng tết thanh minh
-
Đặc biệt, trong quá trình con cháu đi tảo mộ ở nghĩa trang, nơi nhiều khí lạnh, cần lưu ý cho phụ nữ mang thai, con gái trong thời kỳ kinh nguyệt hoặc người có chứng bệnh đau nhức xương khớp không nên đi.
-
Khi thắp nhang xong phần mộ tổ tiên, có thể thắp hương cho những ngôi mộ ở xung quanh để tỏ thành thành kính. Tuyệt đối không được chỉ trỏ, dẫm đạp lên phần mộ hay lễ vật cúng của người khác.
{{{infobox}}}
> Xem thêm:
Bùa yêu là gì? Có nên quá tin tưởng vào bùa yêu làm tại nhà không?
Top 70 cap ngầu, chất lừ ấn tượng nhất 2023 cho các bạn trẻ
Đặt biệt danh cho người yêu cực dễ thương, tình cảm và độc đáo nhất 2023
Meme là gì? Top 30+ bộ meme hài hước được sử dụng nhiều nhất hiện nay
{{{/infobox}}}
Trên đây là tổng hợp những thông tin về mâm cúng tết Thanh Minh gồm: lễ vật, cách cúng, bài văn khấn giúp gia chủ có thể tham khảo. Hy vọng thông qua những thông tin trên sẽ giúp gia chủ hiểu hơn về ngày lễ ý nghĩa này cũng như chuẩn bị trọn vẹn được mâm cúng tết Thanh Minh, bài văn khấn đúng, chuẩn để làm tròn đạo chữ hiếu.
