Stalk hay rình rập là một thuật ngữ hay được các người thợ săn sử dụng để miêu tả việc họ theo sát và săn bắt các con mồi. Nhưng với thời buổi hiện đại, thời của những Gen Z với những sáng tạo và đột phá. Từ “stalk” đã được giới trẻ biến nó thành một từ lóng mang hàm nghĩa theo dõi một người dùng nào đó một cách âm thầm qua mạng xã hội, có thể là: Facebook, Instagram,...v.v…
Vậy trong bài ngày hôm nay, Coolmate sẽ cùng bạn giải đáp “stalk là gì ?” và những vấn đề xung quanh từ ngữ viral ngày nhé. Bắt đầu thôi !!!
1. Stalk là gì ? Stalk trên facebook là gì ?
Đầu tiên chúng ta sẽ đi tìm hiểu về định nghĩa của từ stalk và tại sao nó lại được sử dụng một cách thông dụng đến vậy trên các nền tảng mạng xã hội nhé.
1.1 Stalk là gì ?
Stalk, theo các từ điển tiếng anh như Cambridge hay Oxford thì “stalk” nếu dịch dưới dạng một danh từ thì nghĩa của nó là thân cây, cuống hoa hay những vật dụng dùng để trang trí trong nhà. Nhưng được dịch dưới dạng là động từ, nó có nghĩa là rình rập, theo dõi một cách âm thầm.
Stalk dưới dạng động từ được dùng như một cách để miêu tả những người thợ săn đang rình rập con mồi của mình thật âm thầm, lặng lẽ và lâu dài. Chính vì ý nghĩa này của nó nên “stalk” được giới trẻ hiện nay gán ghép nó với những người luôn sử dụng internet hoặc mạng xã hội để theo dõi người khác thông qua những hoạt động mà họ hoặc người khác đăng tải lên.
Nói kĩ hơn, “stalk” là công việc mà người sử dụng internet hoặc các mạng xã hội thu thập các thông tin về một người hoặc một đối tượng nào đó như: sở thích, thói quen, hoạt động hàng ngày, khả năng tài chính,..v.v… Từ đó mang lại cho họ kết quả chung và giúp họ đạt được mục đích riêng hoặc chung.
1.2 Stalk trên facebook là gì ?
Stalk facebook cũng được hiểu tương tự như stalk, có nghĩa một người dùng facebook bị một người dùng facebook khác theo dõi các hoạt động trên nền tảng mạng xã hội này như: dòng trạng thái, bài viết, story, bình luận, bài share,..v.v.. và dùng những thông tin có được từ những hoạt động đó để phục vụ cho mục đích cá nhân của họ.
Những hành động này cũng có thể khiến cho người bị theo dõi hay còn gọi là người bị stalk trở nên lo lắng, căng thẳng không đáng có và có thể bị trầm cảm, rối loạn thần kinh khi nếu như quá nhạy cảm với các tác động từ người theo dõi hay gọi là các stalker.
2. Stalker facebook gồm những dối tượng nào
2.1. Stalker thầm lặng
Kiểu stalker này thường là những người stalk nhưng lại sợ bị đối phương - người mình đang stalk phát hiện. Nên hầu như đối tượng stalker này sẽ không để lại một biểu tượng cảm xúc, bình luận, bình luận hay chọc bạn.
Thậm chí, họ sử dụng những phần mềm bên thứ 3 để loại bỏ biểu tượng đã xem ở tin nhắn, story nhưng họ vẫn follow theo các hoạt động, trạng thái, status, ảnh mới, story,..v.v. của bạn đều đều nhưng chỉ là không có động tĩnh gì để bạn không thể phát hiện ra mà thôi.
2.2. Follower trên facebook
Nhưng stalker kiểu này là những stalker không được Facebook hoặc bạn cấp quyền xem bất cứ nội dung nào của bạn mà chỉ có bạn bè mới xem được. Với những đối tượng này bạn không đồng ý kết bạn với họ. Nên họ chỉ có thể theo dõi bạn qua những thông tin bạn public - công khai với tất cả mọi người khi truy cập vào trang cá nhân của bạn.
Những đối tượng này mặc dù không thể xem được những thông tin mà bạn bè của bạn có thể xem nhưng họ có thể đặt thông báo khi bạn có thông tin public gì mới lên hàng đầu.
2.3. Like Stalker
Like là một cách để biểu lộ cảm xúc của mình ở trên nền tảng mạng xã hội Facebook. Like stalker là những đối tượng theo dõi người dùng khác bằng cách thả biểu tượng cảm xúc like hoặc bất kì biểu tượng cảm xúc nào ở những bài viết, ảnh hoặc bài chia sẻ của bạn.
Với cách làm này mặc dù không biết thêm được bất cứ thông tin nào từ bạn ngoài việc biết có bao nhiêu người bày tỏ cảm xúc ở bài viết. Nhưng với thuật toán của Facebook những tài khoản tương tác tốt là khi thường xuyên có những hoạt động tương tác với tài khoản của người dùng, vậy nên khi bạn có thông báo gì mới, họ sẽ là những người có thông báo đầu tiên.
2.4. Comment Stalker
Tương tự như like stalker thì comment stalker là kiểu người thay vì thả lại biểu tượng cảm xúc thì sẽ để lại những bình luận ở những bài viết, ảnh, bài chia sẻ, story,...v...v.. của bạn.
Có thể là những bình luận khen có, chê có, có khi chỉ là icon hoặc là dấu chấm, dấu phẩy,..v.v.. nhưng những bình luận này xuất hiện với tần suất nhiều và hầu như bài viết nào người đó cũng sẽ bình luận.
Nếu như là người quen, việc bình luận nhiều như vậy cũng đã gây cho người dùng sự khó chịu và cảm thấy bị làm phiển, huống chi là những người lạ chưa từng nói chuyện bao giờ. Kiểu stalker này sẽ gây cho người dùng sự khó chịu hơn kiểu Like Stalker.
2.5. Gửi lời mời kết bạn nhiều lần
Những Stalker thuộc kiểu này thường là những follower lâu năm muốn được kết bạn để stalk và xem được nhiều thông tin về bạn hơn hoặc có thể là những người muốn kết bạn với bạn với mục đích khác không phải để stalk, có thể là hợp tác làm ăn hoặc gì đó.
Nhưng vẫn nên cẩn trọng với những lời mời kết bạn gửi đến và cần cân nhắc trước khi đồng ý kết bạn. Việc này sẽ giúp bạn hạn chế được đa số những bạn bè rác hay những bạn bè kém tương tác hoặc những đối tượng có ý đồ không tốt
2.6. Stalk để giết thời gian
Stalk để giết thời gian, đối tượng stalker này thì khá là vô hại khi họ chỉ muốn tìm hiểu thông tin của bạn cho vui và không có ý định theo dõi hay ý đồ ác ý. Chỉ là tò mò, lướt qua và có thể quên ngay sau đó.
Nhưng bạn vẫn cần cẩn trọng vì đâu ai biết được loại stalker này có thể thay đổi ý định bất cứ lúc nào. Người ta thường nói “Lòng người khó đoán” mà, cũng nên cẩn trọng một chút thì vẫn hơn nhé.
2.7. Người yêu cũ
Kiểu Stalker cuối cùng là người yêu cũ, cũng không còn xa lạ gì với kiểu stalker này bởi chiếm đến 70 - 80% những người stalk thường là người yêu cũ bởi sau khi chia tay có thể có những người tò mò hoặc muốn theo dõi đối phương, biết thông tin của họ về nơi ở, làm gì, có người yêu mới chưa,..v.v….
Nhưng người yêu cũ cũng có “this” có “that”, như mình cũng đã nói thì bạn vẫn nên cẩn trọng thì hơn vì đâu ai biết họ theo dõi mình vì mục đích tốt hay xấu đâu đúng không. Không nên coi thường việc stalker là người yêu cũ vì một lần nữa “Lòng người khó đoán” .
3. Các loại stalker
3.1 Stalker bị từ chối
Loại stalker này thường sẽ trở nên buồn bã, tức giận sau khi bị bạn hoặc một người nào đó từ chối. Có thể là từ chối trong chuyện tình cảm, trong công việc hoặc trong một tình huống thường ngày hay thậm chí là từ chối kết bạn Facebook.
Những người này sẽ chủ động stalk thông tin của bạn và bạn cần cẩn trọng với loại stalker này vì một lời từ chối khó để bạn có thẻ nói ra với người khác và người đón nhận lời từ chối đó cũng khó chấp nhận nó như vậy. Nếu như họ chỉ stalk vu vơ, để biết bạn là ai thì mọi chuyện sẽ ổn còn nếu như để cho một mục đích khác thì bạn cũng cần cẩn trọng hơn
3.2 Stalker cảm thấy oán hận
Loại Stalker này cũng giống như loại stalker bị từ chối bởi những stalker bị từ chối cũng có thể trở thành loại stalker cảm thấy oán hận này. Vì một lỗi lầm nào đó dù cho bạn có trực tiếp hay gián tiếp tác động gây ra cho người đó
Với loại stalker này thì chắc chắn bạn sẽ rất cần phải cẩn trọng bởi khi đã bị bạn tác động xấu tới thì rất khó có thể tránh khỏi việc bạn sẽ bị người đó tìm cách để trả thù hoặc tác động ngược lại sau khi tìm hiểu những thông tin thu thập được từ việc stalk bạn.
3.3 Stalker săn mồi
Loại Stalker này theo mình nghĩ là một loại Stalker rất nguy hiểm nhưng cũng có thể là một loại Stalker vô hại. Cụ thể thì đây là loại Stalker đang cần tìm kiếm quyền lực và một sự thỏa mãn về tình dục. Những kẻ này thường sử dụng những hình ảnh của bạn để sử dụng cho mục đích đồi trụy của chúng
Với những loại Stalker này có thể là vô hại vì những kẻ này thường có cách sống khép kín và khá là nhút nhát nhưng cũng có thể đây là những kẻ có “thú tính” sẵn sàng làm mọi chuyện để đạt được mục đích của hắn. Bạn hãy nên cẩn thận nếu phát hiện ra những loại Stalker như thế này.
3.4 Stalker tìm kiếm sự thân mật
Với loại Stalker này khác hẳn so với Stalker săn mồi, loại Stalker này chỉ muốn stalk bạn với mục đích tìm hiểu để làm quen với bạn. Có thể là muốn bắt đầu một mối quan hệ với bạn hoặc là chỉ quen biết qua đường
3.5 Stalker theo đuổi kém cỏi
Đây là những Stalker có kỹ năng sống khá hạn hẹp và thiếu các kỹ năng xã hội cần thiết, Stalker này có thể có tình cảm và muốn stalk để tìm hiểu những thông tin cá nhân về bạn để làm quen.
4. Cách biết người stalk mình trên Facebook
Vậy biết các đối tượng và loại Stalker rồi nhưng để làm sao để tìm ra những kẻ đang hoặc đã stalk mình để biết cách phòng và tránh. Hãy để Coolmate giúp bạn với 3 cách dễ dàng sau nhé.
4.1 Để ý các lời mời kết bạn từ người lạ
Một điều dễ thấy nhất chính là việc để ý những lời mời kết bạn từ người lạ, dù không biết mục đích kết bạn của họ chỉ là để tăng lượng bạn bè hoặc để làm quen hay stalk nhưng chúng ta vẫn nên đề phòng nếu như tài khoản lạ kia có các dấu hiệu bất thường thì bạn cũng nên chú ý và báo cáo/ report tài khoản đó và từ chối kết bạn.
4.2 Theo dõi lịch sử đăng nhập
Có một cách rất dễ để biết tài khoản của bạn có bị hack hay không là xem lịch sử đăng nhập của bạn có ở trên những thiết bị nào, biết được ngày, giờ, vị trí thiết bị đăng nhập vào tài khoản của bạn. Hãy kiểm tra thật kĩ các thiết bị đăng nhập vào tài khoản của bạn để biết rằng tài khoàn của mình có đang bị người lạ đăng nhập và hack mất hay không.
Nếu như tài khoản của bạn đang thực sự bị người khác đăng nhập trái phép và có nguy cơ bị hack thì tốt nhát là đăng xuất từ xa ra khỏi thiết bị lạ đó, đổi mật khẩu ngay lập tức và nhớ là mật khẩu mạnh có chứa chữ in hoa, số và các kí tự đặc biệt.
4.3 Sử dụng tiện ích của Facebook
Một cách để biết những ai hay vào trang cá nhân của bạn ở trên các thiết bị smartphone.
Bước 1: Vào ứng dụng Facebook ⇒ truy cập vào phần Cài đặt & riêng tư ⇒ Nhấn vào tính năng Lối tắt quyền riêng tư (Privacy Shortcuts)
Bước 2: Nhấn vào ai thường xem trang cá nhân của tôi ( Who viewed my profile)
Bạn sẽ có thể xem được những tài khoản đã truy cập vào trang cá nhân của bạn trong vòng 30 ngày gần đây theo thứ tự từ trên xuống dưới.
5. Cách tìm kẻ Stalker
5.1 Dựa vào các bình luận trên Facebook
Nhờ vào các bình luận trên Facebook của bạn, những tài khoản thường xuyên bình luận trên các bài viết, ảnh, status, story của bạn mà không hề quen biết thì bạn cũng nên dè chừng và nghi ngờ những tài khoản đó chính là stalker
5.2 Tin nhắn riêng tư
Dựa vào các tin nhắn riêng tư và thường xuyên đến từ một tài khoản hoặc nhiều tài khoản nhưng có tên giống nhau thì cũng có thể người đó chính là kẻ đang stalk bạn. Nhưng theo cách này, kẻ Stalker bạn có biểu hiện rõ ràng hơn và dễ để bạn biết là kẻ có đang stalk mình hay không.
6. Những cách để tránh và ngăn chặn việc bị stalk
Chúng ta đã hiểu được stalk là gì ? stalk có hại như thế nào ? vậy nên chúng ta phải học cách để phòng tránh và ngăn chặn việc mình bị stalk trên không gian mạng nhé.
Sử dụng các tiện ích Facebook
Mặc dù Facebook là một mảnh đất màu mỡ, giàu thông tin cho các stalker có thể khai thác nhưng không có nghĩa là nền tảng mạng xã hội này lại thờ ơ với việc bảo mật thông tin của người sử dụng, Facebook trang bị cho người sử dụng những tác vụ và quyền để ngăn chặn những kẻ rình mò.
- Sử dụng tính năng hạn chế, chặn người dùng trên Facebook: Với việc bị theo dõi và những ảnh hưởng có hại đến với tài khoản mạng xã hội của bạn, một trong số những cách dễ dàng nhất để ngăn chặn được việc đó là sử dụng hạn chế tài khoản và chặn người dùng trên Facebook.
Với tác vụ này, tài khoản của người dùng đó sẽ không thể tìm thấy thông tin hay tài khoản cá nhân của bạn, những thông tin, hình ảnh, trạng thái của bạn sẽ bị hạn chế hoặc có thể là không cập nhật trên news feed của người đó. Giúp họ không thể thu thập thêm thông tin từ tài khoản của bạn.
- Giới hạn người xem bài viết: Với việc chặn và hạn chế các tài khoản người dùng trên Facebook, bạn có thể hạn chế triệt để sự truy cập thông tin của người khác. Nhưng không thể hạn chế và chặn được tất cả các tài khoản khi các stalker có thể lập rất nhiều các tài khoản ảo khác để theo dõi bạn.
Chính vì vậy với việc hạn chế người có thể xem được bài viết và thông tin bạn đăng tải lên trang cá nhân của mình. Với tác vụ này bạn sẽ chỉ cần chọn những người có thể xem được thông tin mà bạn chia sẻ và những người đó sẽ được Facebook lưu lại và dễ dàng cho bạn áp dụng trong những lần sau.
- Chú ý những lời mời kết bạn: Để hạn chế tối đa những tài khoản lạ, tài khoản ảo và có khả năng theo dõi tài khoản cá nhân của bạn. Hãy chú ý đến những lời mời kết bạn và chỉ nên đồng ý với những người thân, người quen biết, nhưng đây chỉ là một cách hạn chế chứ thực sự những bạn bè, người thân xung quanh cũng có thể là một stalker mà bạn không hề biết
Sử dụng tiện ích của trình duyệt
Stalkscan - một ứng dụng ngăn chặn và giúp bạn tìm ra những kẻ stalker đang theo dõi tài khoản của bạn một cách dễ dàng. Ứng dụng này xuất phát từ SNS - một mạng xã hội nổi tiếng của Hàn Quốc và nó đã giúp rất nhiều người dùng ngăn chặn kẻ xấu đánh cắp thông tin cá nhân của mình.
Sự can thiệp của pháp luật Với những bước tiến về công nghệ hiện nay, Việt Nam là một nước hội nhập và phát triển nhanh, những công nghệ tiên tiến đã được áp dụng và vận hành rất nhiều tại Việt Nam, kéo theo đó đòi hỏi chính quyền có những biện pháp để quản lý, điều hành trong khoảng thời gian này.
Do đó ngày 01/01/2019, Luật an ninh mạng đã chính thức có hiệu lực, khi những thông tin của bạn bị đánh cắp và bị sử dụng trái phép hoặc chỉ đơn giản là bạn cảm thấy bất an và lo sợ về việc bảo mật thông tin của mình. Bạn có thể nhờ đến sự can thiệp của pháp luật, nhà quản lý mạng để giải quyết vấn đề của mình nhanh hơn và hiệu quả hơn.
Lời kết
Vậy qua đây Coolmate đã giúp các bạn hiểu rõ và nắm vững những kiến thức quan trọng về stalk là gì ? Những vấn đề xoay quanh stalk, stalker và quan trọng hơn hết là giúp bạn một phần nào đó biết cách để phòng tránh và bảo vệ thông tin của mình một cách an toàn nhất có thể.
Hãy chia sẻ bài viết này đến mọi người nếu thấy bỏ ích và hữu dụng nhé và đừng quên ghé thăm Coolmate và CoolBlog để sắm cho mình chiếc áo đến từ local brand hàng đầu Việt Nam hay đọc và trang bị thêm cho mình những kiến thức mới mỗi ngày nhé. See yah !!!
