Tuy không phải là một lễ lớn trong phong tục người Việt nhưng Tết Thanh Minh lại đong đầy ý nghĩa tốt đẹp cùng tinh hoa truyền thống xưa. Vậy nó mang ý nghĩa gì và rơi vào ngày nào dương lịch trong năm nay? Hãy cùng Coolmate tìm hiểu rõ hơn ngay qua bài viết này nhé!
Tết Thanh Minh đong đầy ý nghĩa cùng tinh hoa truyền thống
1. Lịch dương của Tết Thanh Minh 2024 là ngày bao nhiêu?
Thông thường, lễ Tết Thanh Minh sẽ không có mốc cố định thời gian cụ thể. Tết Thanh Minh thường bắt đầu từ khoảng ngày 04 - 05/4 và kéo dài cho đến ngày 20 - 21/4 theo dương lịch hằng năm (thời điểm Tiết Cốc Vũ được tổ chức) Vào dịp này, con cháu sẽ cùng nhau về thăm mộ của tổ tiên mình, dọn dẹp, quét rửa và trưng bày mâm cúng. Từ đó, vừa để tỏ lòng biết ơn, thành kính, vừa mong cầu sức khỏe và bình an.
Vậy trong năm 2024 này, dịp lễ Tết Thanh Minh sẽ nằm vào ngày nào trong năm, đây có lẽ là câu hỏi được rất nhiều bạn thắc mắc và quan tâm. Theo đó, trong năm 2024, Tết Thanh Minh sẽ bắt đầu từ ngày 04/4 và kết thúc vào ngày 20/4 theo dương lịch. Nếu dựa theo âm lịch, Tết Thanh Minh 2024 bắt đầu từ 26/02 ngày Mậu Tuất, tháng Đinh Mão, năm Giáp Thìn, rơi vào thứ hai.
Lịch dương của Tết Thanh Minh 2024
2. Nguồn gốc ra đời của Tết Thanh Minh
Mặc dù là ngày lễ lớn của Việt Nam nhưng “Tết Thanh Minh là gì?” và “Có nguồn gốc ở đâu?” thì không phải ai cũng biết. Dựa theo quan niệm trong văn hóa phương Đông, Thanh Minh thuộc tiết thứ trong tổng 24 tiết khí. Nó bắt đầu sau lập Xuân 45 ngày và sau Đông Chí 105 ngày, do đó mà thời tiết vô cùng dễ chịu khi chuyển từ lạnh giá sang ấm áp.
Nguồn gốc ra đời của Tết Thanh Minh
Thêm vào đó, về mặt nghĩa đen, từ “Thanh” được hiểu theo nghĩa trong lành, sạch sẽ còn “Minh” lại biểu đạt sự thông tuệ và sáng sủa. Tổng hợp lại thì tiết Thanh Minh 2024 chính là sự tươi sáng, quang đãng và thoáng mát của thời tiết
3. Ý nghĩa của Tết Thanh Minh
Trong phong tục dân gian của người Việt, Tết Thanh Minh là dịp để con cháu tưởng nhớ và hướng về cội nguồn tổ tiên. Do đó dù có đi làm hay sống xa nhà, thì vào ngày này mọi người sẽ cùng nhau tụ họp để sửa sang phần mộ. Nhờ vậy mà giúp nơi nghỉ ngơi của tổ tiên trở nên sạch sẽ và khang trang hơn.
Ý nghĩa của Tết Thanh Minh
Thanh Minh 2024 không chỉ là dịp để tri ân những người đã khuất trong gia đình mà nó còn là cơ hội để giáo dục cho các thế hệ sau. Bởi ngày lễ này, cha mẹ thường dẫn con em đi cùng để học hỏi về lòng biết ơn với gia tiên, đồng thời thực hiện các nghi lễ truyền thống. Qua đó, làm trọn và phát huy đạo lý “Uống nước nhớ nguồn’ tốt đẹp của nước ta.
Hơn nữa, Tiết Thanh Minh cũng là thời điểm thể hiện được rõ lòng nhân ái của người Việt. Trong lúc viếng, mọi người thường giúp sửa sang, quét dọn cho những nấm vô chủ hoặc ít người thăm viếng. Hơn nữa họ còn thắp cho mỗi ngôi mộ xung quanh một nén hương như bày tỏ lòng thành kính với người đã khuất.
4. Người Việt thường làm gì trong Tết Thanh Minh
Tiết Thanh Minh 2024 là một ngày lễ vô cùng quan trọng, được hưởng ứng bởi nhiều quốc gia Đông Nam Á, trong đó có cả Việt Nam. Dựa theo phong tục của nước ta, người dân sẽ có hai hoạt động chính là làm lễ cúng và đi tảo mộ cho gia tiên. Cụ thể như thế nào thì hãy cùng chúng tôi tham khảo ngay dưới đây nhé!
4.1 Tảo mộ cho gia tiên
Tảo mộ cho gia tiên là một trong những hoạt động bắt buộc cần có trong tiết Thanh Minh. Vào dịp này, các gia đình sẽ dành thời gian tới nghĩa trang và mang theo dụng cụ để quét dọn cho nấm mồ. Với những phần chưa được xây dựng xong thì sẽ được đắp lại một cách cần thẩn. Đồng thời dọn sạch cỏ để ngăn trâu, bò đến phá hay rắn, chuột làm tổ bên trong.
Tảo mộ cho gia tiên
Bên cạnh đó, với những ngôi mộ đã xây xong thì chỉ cần quét dọn và vệ sinh thật sạch sẽ. Sau đó trang trí thêm hương hoa cùng các lễ vật như hoa quả, bánh và các loại tiền vàng, mọi người sẽ thắp hương để tỏ lòng thành kính với người đã khuất.
4.2 Cúng bái cho ông bà
Sau khi hương tàn hết, mọi người trong gia đình sẽ cùng nhau đốt tiền vàng để gửi đến gia tiên dưới suối vàng. Bên cạnh đó, người dân Việt còn thường xuyên cầm nhành liễu hoặc quả liệu trong suốt quá trình thắp hương, cúng bái. Bởi những món đồ này không chỉ đại diện cho sự thanh khiết mà còn cầu bình an, lấy lộc trong tiết Thanh Minh.
4.3 Chuẩn bị tươm tất mâm cúng
Trong tiết Thanh Minh 2024 thì việc chuẩn bị mâm cỗ là hoạt động không thể thiếu. Tùy theo từng phong tục của mỗi địa phương mà sẽ có sự khác nhau trong quá trình chuẩn bị món ăn. Hơn nữa, mọi người trong gia đình cùng nhau đi mua sắm và làm mâm cúng đã khiến cho ngày lễ này thêm phần ý nghĩa, sâu sắc.
Chuẩn bị tươm tất mâm cúng
4.4 Tham gia hội đạp thanh
Vào dịp tết Thanh Minh xưa, các đôi nam nữ trẻ thường đi du xuân và tham gia hội đạp thanh hay còn được biết là giẫm lên cỏ. Ở Việt Nam hiện nay, phần lễ này ngày càng ít phổ biến và mọi người thường bỏ qua. Tuy nhiên ở một số dân tộc nhỏ trong nước thì vẫn duy trì hoạt động thú vị này.
5. Sắm lễ trong Tết Thanh Minh
Theo phong tục của người Việt Nam ta thì trong lễ Thanh Minh không thể thiếu tiền vang, hoa, hương, trái cây và trầu cau. Bên cạnh đó, trong mâm cỗ thì sẽ luôn có món gà luộc, giò chả, thịt xôi, canh măng hoặc miến xào.
5.1 Sắm lễ Tết Thanh Minh ngoài mộ
Sau khi tảo mộ cho gia tiên xong, mọi người bắt đầu tiến hành sắp xếp từng đồ cúng. Một lưu ý cần chú ý chính là hoa quả và tiền vàng được đặt chung còn lễ mặt sẽ được để riêng. Sau đó thắp nhang đèn, tuyệt đối không dùng 2 nén hương mà chỉ nên cắm 1 hoặc 3. Ngoài ra, mọi người cũng nên vái đầu 3 lần để bày tỏ lòng thành cúng với thổ công thổ địa.
Sắm lễ Tết Thanh Minh ngoài mộ
Cuối cùng, gia chủ sẽ mời gia tiên trở về và đọc bài khấn cho tiết Thanh Minh. Bên cạnh đó, mọi người sẽ ra khu lăng mộ của gia đình và cùng nhau xin phép ông bà được dọn dẹp trong quá trình hương tàn. Khi tuần hương cháy gần hết 2/3 thì tất cả sẽ lại quay trở lại để tạ lễ, hóa vàng rồi xin lộc ra về.
5.2 Sắm lễ đồ tại nhà
Việc dọn dẹp nhà cửa thật sạch sẽ là một công việc rất quan trọng trong lễ cúng Thanh Minh tại nhà, đặc biệt là vị trí ban thờ. Bên cạnh đó, mâm cỗ cúng cũng cần được chuẩn bị sẵn tại nhà để có thể thực hiện ngay sau khi tảo mộ xong.
Sắm lễ đồ tại nhà
Gia chủ thắp nhang và khấn vái tại lễ Thanh Minh tại nhà tương tư như các tục cũng khác. Tuy nhiên, mọi người cần phải thanh tâm và luôn giữ thái độ nghiêm túc, trang trọng để tỏ lòng thành kính, biết ơn với ông bà tổ tiên.
6. Những điều nên và không nên làm trong Tết Thanh Minh
Ngoài tìm hiểu Tết Thanh Minh là gì thì mọi người cũng cần chú ý những điều nên và không nên trong ngày lễ. Qua đó sẽ giúp bạn tránh được sự xui rủi cũng như không may mắn xảy ra với mình. Ngay sau đấy, chúng tôi sẽ chia sẻ một số điều cần thiết mà bạn có thể tham khảo.
6.1 Điều không nên làm trong Tết Thanh Minh Việt
Điều đầu tiên bạn không được làm khi tham gia lễ Thanh Minh chính là giẫm đạp hoặc đá lên đồ cúng. Đặc biệt với các thanh niên trẻ hoặc em nhỏ cần chú ý tới vấn đề này. Hơn nữa, việc chụp ảnh kỷ niệm cũng sẽ không được khuyến khích. Bởi chúng ta cần phải tôn trong khu vực nghĩa trang đồng thời bảo vệ không gian linh thiêng này.
Điều không nên làm trong Tết Thanh Minh Việt
Thêm vào đó, phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt, có thai hoặc bị phong hàn thấp khớp thì cũng không nên đi tảo mộ trong lễ Thanh Minh. Bởi điều này sẽ tránh bị ảnh hưởng bởi khí lạnh và năng lượng xấu nơi nghĩa trang.
Trong quá trình dọn dẹp và sửa sang lại nấm mồ, gia chủ cần thắp nhang và khấn gia tiên để xin phép. Sau đó, mọi người phải kiểm tra phần mộ thật kỹ càng để tránh bị rắn rết hoặc chuột bò vào trong làm tổ. Đồng thời mọi người cũng cần giữ vệ sinh chung và tránh gây ô nhiễm cho vị trí nghĩa trang.
Một điều nữa mà mọi người không nên làm trong ngày Thanh Minh chính là chỉ trỏ vào phần mộ của người khác. Qua đó tránh mang lại điềm xui tới bản thân và cũng thể hiện được sự tôn trọng, thành kính với người đã khuất.
6.2 Điều nên làm trong Tết Thanh Minh Việt
Trong quá trình chuẩn bị lễ Thanh Minh, mọi người cần dọn dẹp ban thờ và nhà cửa thật sạch sẽ, gọn gàng. Nhờ vậy mà có thể tiếp đón ông bà tổ tiên một cách chu đáo nhất. Hơn nữa, phải luôn bày tỏ lòng hiếu thảo cũng như sự biết ơn với các thế hệ đi trước.
Điều nên làm trong Tết Thanh Minh Việt
Không chỉ vậy, khi đi tảo mộ, mọi người trong gia đình nên nhỏ sạch cây cỏ dại, đắp bồi thêm đất và quét dọn khu vực xung quanh thật quang quẻ. Hơn nữa, bạn có thể trồng thêm hoa tươi cho ngôi mộ gia tiên nhà mình.
7. Văn khấn ông bà trong ngày Tiết Thanh Minh 2024
Văn khấn Tết Thanh Minh cần có những nội dung gì luôn là thắc mắc chung của rất nhiều người. Nếu đang có chung nỗi băn khoăn này thì bạn có thể tìm hiểu ngay qua bài viết sau đây nhé!
7.1 Văn khấn tại ngoài mộ
Những lễ vật cúng trong lễ Thanh Minh mà mọi người cần chuẩn bị cần phải có trầu cau, hương đèn, tiền vàng, trái cây cùng một số món (gà luộc, chân giò heo và một khoanh giò). Dưới đây là mẫu văn khấn ở ngoài mộ dành cho gia chủ có thể tham khảo:
Con lạy Chư Phật mười phương, mười phương Chư Phật, con lạy chín phương Trời
Con Kính lạy Hương linh, các vị………………(Hiển khảo hoặc Tổ Khảo………….
Hôm nay là ngày.………….
Nhân tiết Thanh Minh:………………………….
Gia chủ (chúng) con ……………………………
Trú ngụ tại:…………………….
Toàn thể gia đình chúng con cháu xin cảm tạ công ơn cao dày đã xây dựng cơ nghiệp như ngày hôm nay………….. chạnh lòng nghĩ đến âm phần ở nơi thanh vắng, con tín âm tha thiết mua sắm lễ vật, quả cau lá trầu, hương trầm, bách quả. Đến đây thắp nén tâm hương thành kính dâng lên trước mộ, mời chân linh…………………… quay về hiến hưởng.
Chúng con xin phép được tu sửa mộ phần thêm vững chắc đồng thời bồi thổ minh đường cho gia tiên. Nhờ ơn Thánh Phật chứng giám, đã dày công che chở, cảm niệm Thần linh phù độ, khiến cho toàn thể gia đình chúng con được hưởng bình an.
Hôm nay, biết ơn của các Này, chúng con xin vì chân linh..……..Nguyện làm duyên làm phúc, tích đức tu nhân dâng lên trời cao, hiếu thuận với gia tiên, tế bần cứu nạn, để cầu mong phúc này hướng về Gia Tiên.
Chúng con thành tâm cúi xin, mong Tin Bảo chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì, soi xét cửa nhà. Che chở cứu nạn, ban tài tiếp lộc, vượt qua mọi sóng gió, dễ dàng xua đuổi điềm xấu. Độ cho cháu con tề tựu ngày hôm nay được vinh hưởng lộc trời của Phật Thánh trên cao.
7.2 Văn khấn ở trong nhà
Tùy vào mỗi gia đình mà cách thể hiện lòng thành kính, biết ơn với tổ tiên cũng sẽ có sự khác nhau. Do đó một mâm cơm đầy đủ với các món ăn truyền thống như xôi lạc, gà luộc, khoanh giò hay chỉ cần đơn giản với hoa quả tươi, điếu thuốc thì cũng đều được. Tuy nhiên, trong quá trình khấn vái, mọi người cần phải ăn mặc chỉnh tề, ngay ngắn.
Sau đây, chúng tôi sẽ chia sẻ bài mẫu cho văn khấn Thanh Minh 2024 trong nhà:
Nam mô A di Đà Phật! ( 3 lần)
Con lạy Chư Phật mười phương, mười phương Chư Phật, con lạy chín phương Trời. Hôm nay, nhân dịp ngày lễ Thanh Minh, con lạy gia tiên tiền tổ, họ hàng nội ngoại hai bên gia tộc..…Con lạy bà tổ cô ông mãnh, cụ kỵ, cô và cậu bé Đỏ tại gia
Hôm nay, là ngày bao nhiêu tháng bao nhiêu năm 2024
Gia chủ chúng con phụng thờ tên là…, tuổi…, trú ngụ tại phường…, quận…, thành phố… cùng toàn gia, rước bàn thờ gia tiên xin cúi đầu thanh tâm khấn lễ.
Hôm nay con xin kính dâng lễ bạc: trầu cau, chè thơm, hương vàng, hoa quả cùng lòng thành kính nhân dịp tiết Thanh Minh. Con kính mời hương hồn bên nội bên ngoài cùng về thăm nhà con, chứng giám tấm lòng thành và hưởng lễ lộc.
Con thành tâm cúi xin gia tiên tiền tổ, bà tổ cô ông mãnh,… phù hộ độ trì, che chở gia đình chúng con luôn thịnh vượng, sung túc, điềm dữ mang đi, điềm lành mang lại. Mong cho 12 tháng quanh năm đều bình an, hạnh phúc, công việc thuận buồm xuôi gió, mọi việc như ý nguyện.
Chúng con kính dâng tâm thành và lễ bạc, cầu mong gia tiên quay về chứng giám cho tấm lòng thành của toàn gia đình.
Nam mô A di Đà Phật! ( 3 lần)
8. Giải đáp những thắc mắc hay gặp về Tết Thanh Minh
Hiện nay, vẫn còn một số những thắc mắc nhỏ mà mọi người hay băn khoăn về Tết Thanh Minh. Chính vì vậy, sau đây chúng tôi sẽ chia sẻ mọi thông tin thú vị về ngày lễ quan trọng này. Do đó còn chần chừ gì mà không cùng chúng tôi tham khảo ngay nào.
8.1 Tết Thanh Minh có phải Tết Hàn Thực không?
Tết Thanh Minh và Tết Hàn Thực có nhiều năm bị trùng lịch với nhau nhưng trên thực tế nó là hai ngày lễ có ý nghĩa và nguồn gốc hoàn toàn khác biệt. Đầu tiên, Tết Thanh Minh chính là ngay đầu tiên trong tiết khí và kéo dài trong khoảng 15 đến 16 ngày.
Tết Thanh Minh có phải Tết Hàn Thực không
Trong khi đó, Tết Hàn Thực có nguồn gốc từ một truyền thuyết xa xưa của người Trung Hoa. Thông qua ngày lễ này, mọi người sẽ tưởng nhớ tới công lao của vị vua Tấn Văn Công thời Giới Tử Thôi. Hơn nữa, so với Tết Thanh Minh, thời gian tổ chức của nó thì khá ngắn, chỉ kéo dài trong 3 ngày từ mùng 3-5/3 Âm lịch thường niên.
8.2 Tết Thanh Minh ở Việt Nam khác gì khi so với Trung Quốc?
Mặc dù đều là Tết Thanh Minh nhưng ở Trung Quốc và Việt Nam vẫn có nhiều sự khác biệt lớn. Đối với nước ta, khi nhắc tới ngày lễ này thì thường chỉ nghĩ đến ngày tảo mộ và thắp hương cho ông bà, tổ tiên. Hơn nữa, quy mô chỉ diễn ra nhỏ lẻ trong hộ gia đình hoặc dòng họ nhà.
Tết Thanh Minh ở Việt Nam khác gì khi so với Trung Quốc
Tuy nhiên đối với người Hoa thì Tết Thanh Minh được coi là quốc lễ với rất nhiều hoạt động khác nhau như chọi gà, hái trà, thả diều và kéo co. Hơn nữa, ngoài đồ ăn truyền thống, Trung Quốc còn bày bán rất nhiều món hiện đại dành riêng cho giới trẻ
Qua bài viết này, Coolmate đã giới thiệu Tết Thanh Minh là gì và ý nghĩa đặc biệt của nó trong văn hóa Việt Nam. Hy vọng, từ những chia sẻ trên bạn sẽ có thêm nhiều thông tin hữu ích và cũng đừng quên follow ngày trang page của chúng tôi nhé!
Coolmate - Nơi mua sắm đáng tin cậy dành cho nam giới