Trốc tru là gì? Khu mấn là gì? Tìm hiểu một số ngôn ngữ đặc biệt ở Miền Trung

Từ ngữ địa phương luôn là một trong những “đặc sản” không thể thôi thú vị của tiếng Việt. Khi khám phá một vùng đất mới, bạn có thể được nghe rất nhiều những ngôn ngữ mà cho dù chưa hiểu, bạn vẫn cảm thấy hứng thú, chẳng hạn “khu mấn – trốc tru” của miền Trung. Vậy trốc tru, khu mấn là gì? Cùng Coolmate giải nghĩa trong bài viết này nhé!

1. Giải nghĩa: Trốc tru là gì và Khu mấn là gì?

Khu mấn hay trốc tru là những phương ngữ của miền Trung nước ta. Nếu bạn đến đây mà nghe thấy hai từ này thì chắc hẳn nhiều người ngạc nhiên lắm. Vậy trốc tru, khu mấn là gì?

1.1 Khu mấn là gì?

“Khu mấn” vốn là từ ngữ đặc trưng của vùng đất Nghệ An. Hai từ khu và mấn theo phương ngữ Nghệ An nghĩa là mông và váy. Vậy nên, nếu ái đó mời bạn ăn quả khu mấn thì đưng vội mừng và nghĩ nó là một loại quả thật nhé!

Đừng tin khu mấn chỉ là một loại trái cây nhé!

Khi bạn du lịch ở Nghệ An, có thể sẽ gặp những người địa phương dùng từ này và không hiểu nó nghĩa là gì. Thực tế, để giải thích ý nghĩa của từ “khu mấn”, chúng ta cần quay ngược thời gian nhé! 

Vào những năm 60, 70 của thế kỷ XX, ở vùng Nghệ Tĩnh (nay là Nghệ An – Hà Tĩnh), từ khu mấn muốn nói đến phần mông mặc váy đen vải thô của các chị em lao động. Sau những giờ làm việc liên tục vất vả, các bà, các cô, các chị lại ngồi “tám chuyện” với nhau mà không để ý mình đang ngồi ở vệ cỏ, bãi cát hay bãi đấy khiến phần mông bị dính bẩn.

Trước đây, "khu mấn" nói đến phần mông mặc váy đen vải thô của các chị em lao động

Ngồi càng lâu thì lớp vải ở phần mông càng dính nhiều đất cát nhìn vừa bẩn vừa ghê. Đây là hành động quen thuộc của những bác nông dân thời bấy giờ, vì khi đi làm nông về, ai ai cũng dính bấn và mệt, nên các bác hay “bạ đâu ngồi đấy”.

{{{productpreview}}} 60ff684d91b8d01aef763e06 {{{/productpreview}}}

Do đó, khu mấn là chỉ phần mông bị bẩn và bị đen ấy. Hiểu đơn giản, nó là mông váy vừa xấu vừa bẩn. Theo nghĩa bóng, khu mấn được dùng để chỉ những việc làm hay thái độ về đối tượng người sử dụng mà người nói vốn không thích.

Nghĩa bóng của "khu mấn" chỉ giá trị việc làm và thái độ với đối tượng mà người nói không thích

Ví dụ 1: 

• Bạn A: Cậu thấy cái áo này có đẹp không?
• Bạn B: Như cái khu mấn (ý nghĩa là cái áo không đẹp).

Bên cạnh đó, “khu mấn” nhiều khi cũng mang ý nghĩa là nghèo hoặc không có cái gì đó.

Ví dụ 2: 

• Bạn A: Nghe bảo nhà bạn giàu lắm?
• Bạn B: Có cái khu mấn (ý nghĩa là nhà bình thường, nhà chả có gì).

Như vậy, từ khu mấn trong từng trường hợp và ngữ cảnh sẽ có những nghĩa khác nhau. Các bạn nên chú ý để hiểu đúng dựa theo ngữ cảnh nhé!

1.2  Trốc tru là gì?

“Trốc tru” là một từ lóng được sử dụng trong đời sống hàng ngày của người dân Nghệ An. Đây cũng là một từ khá phổ biến trên các nền tảng mạng xã hội mà giới trẻ tò mò. Từ này được tạo nên bởi sự ghép nối giữa 2 từ đơn, tạo nên ý nghĩa ẩn dụ mà không phải ai cũng có thể hiểu. 

Trốc tru có nghĩa là đầu trâu trong tiếng Nghệ An

Trong phương ngữ Nghệ An:

• Trốc có nghĩa là cái đầu.
• Tru có nghĩa là con trâu.

Vậy trốc tru là gì, trốc tru nghĩa là đầu trâu (hay được người dân địa phương xứ Nghệ gọi). Nên khi ghép lại thì trốc tru mang nghĩa là đầu của con trâu. Từ này được dùng để chỉ những người nghịch ngợm, bướng bỉnh, lì lợm và người khác nói mãi không chịu tiếp thu.

Tuy vậy, trốc tru không mang sắc thái gay gắt hay chỉ trích nặng nề, nó thường được dùng với ý nghĩa nhẹ nhàng hơn và hay được mang ra để trêu đùa nhau. Nếu bạn là người Nghệ An thì có lẽ cũng biết trốc tru rất hay được sử dụng và mọi tầng lớp đều biết, dùng trong mọi tình huống. Ví dụ: một số câu nói có từ “trốc tru” như “Hấn là đứa trốc tru đó” hay “Cái thằng trốc tru ni rứa”. 

Không quá nặng nề, trốc tru được dùng với ý nghĩa nhẹ nhàng và hay được dùng để trêu đùa

Lưu ý, trong một số trường hợp thì từ “trốc” không còn nghĩa là cái đầu, chẳng hạn như trốc cúi (đầu gối).

2. Một số phương ngữ Nghệ An thường gặp mà bạn nên biết

2.1 Liệt kê một số phương ngữ Nghệ An thường gặp

Bên cạnh những từ ngữ như “khu mấn” hay “trốc tru”, Nghệ An còn có rất nhiều phương ngữ nghe cực kỳ lạ mà rất thú vị. Nếu bạn đang có ý định đến thăm hay đến chơi nhà người yêu thì hãy ghi nhớ một số từ ngữ dưới đây để không quá bỡ ngỡ nhé!

26 từ cơ bản trong tiếng Nghệ An

Những từ ngữ đời thường, dân dã và gắn liền với người dân miền Trung, đặc biệt là người ở vùng Nghệ - Tĩnh. Gần đây, nhiều phương ngữ dần ít xuất hiện và chỉ được sử dụng tại các miền quê hoặc những người trung niên biết đến. Vì vậy, các bạn trẻ có thể không biết trốc tru, khu mấn là gì và rất bất ngờ khi hiểu được ý nghĩa. 

2.2 Ví dụ về giao tiếp giữa người Nghệ An 

Ví dụ 1:

"Dạo này mi gặp chuyện chi chi rứa hè!

- Bựa qua tau đi ra tới trửa cươi bấp một cấy cục đá rồi hấn bị bổ trợt trúc cúi nốt nị."

=> "Dạo này mày gặp chuyện gì vậy nhỉ!

- Bữa qua tao đi ra tới giữa sân vấp cái cục đá rồi hắn bị ngã ..."

Cuộc hội thoại có thể bạn không hiểu gì!

Ví dụ 2: 

“Răng khi túi bác nói xuống nhà tui uống nác chè mà nỏ xuống?

- Xin lội o mi chơ khi túi tui cụng định xuống rồi chơ mà đau 2 cấy trúc cúi quá nên nỏ đi được.”

=> “Bữa tôi nói xuống nhà tôi uống nước chè mà không xuống? 

- Xin lỗi, khi tối tôi cũng định xuống rồi mà đau 2 cái đầu gối quá nên không đi được.” 

Mỗi tỉnh thành ở Việt Nam đều có những đặc trưng về ngôn ngữ khác nhau. Có thể bạn đã biết, mỗi tỉnh sẽ có những từ ngữ được sử dụng vô cùng phong phú, gần như là nét đặc trưng và là thói quen được hình thành từ lâu nên khó thay thế. Đặc biệt là khu vực miền Trung như Nghệ An, ngôn ngữ bao gồm nhiều từ khó hiểu. Đôi khi, những người Nghệ An cũng không thể hiểu hết được những từ ngữ địa phương. 

{{{productpreview}}} 62c55ca0d49be01248089d05 {{{/productpreview}}}

Trong thời gian gần đây, trên mạng có những video dạy nói tiếng Nghệ An đang được nhiều người quan tâm. Phần nào bởi vì chúng ta cảm thấy tò mò trước sự đa dạng trong việc sử dụng ngôn ngữ của người Việt. Qua những đoạn video ngắn, chúng ta có thể hiểu thêm những nét đặc sắc trong ngôn ngữ, không chỉ tiếng Nghệ mà còn là tiếng của những tỉnh thành khác. 

3. Một số video liên quan đến từ khu mấn, trốc tru

Là hai từ thường xuyên được sử dụng trong tiếng Nghệ An, "khu mấn" và "trốc tru" là nguồn cảm hứng cho những video, clip ngắn thú vị trên mạng xã hội. 

Giải thích khu mấn, trốc tru

Khu mấn là gì?

Trốc tru là thông minh?

Lời kết,

Như bạn cũng biết, Việt Nam có hơn 60 tỉnh thành. Mỗi tỉnh thành, khu vực lại có những nét đặc trưng riêng và một số ngôn ngữ thú vị tạo nên sự phong phú của đời sống văn hóa tinh thần. Trong bài viết này, chúng ta cũng đã tìm hiểu về trốc tru, khu mấn là gì – phương ngữ của Nghệ An. Mong rằng CoolBlog đã giúp bạn hiểu hơn về ngôn ngữ khác biệt này!

“Coolmate – Nơi mua sắm đáng tin cậy dành cho nam giới”