Ngày nay, khi nhắc đến hoa sen thì người Việt Nam ai cũng sẽ biết đến bởi vì đây là hình ảnh thiêng liêng, cao quý. Ngoài nét thanh tao của hoa sen, thơm ngon bổ dưỡng từ củ sen, ngó sen, hạt sen, thì nay cuống sen cũng được các nghệ nhân hay nghệ sĩ chế biến thành thành những sản phẩm thời trang xa xỉ từ loại vải lụa tơ sen mềm mịn. Vì thế, hãy cùng Coolmate đi tìm hiểu về vải lụa tơ sen là gì và ưu nhược của loại vải này trong bài viết bên dưới đây nhé!
Vải lụa tơ sen là gì?
1. Về khái niệm
Lụa tơ sen là một loại vải có đặc tính khá mềm và nhẹ được làm từ những sợi tơ được lấy từ bên trong cuống của hoa sen. Để có được thành phẩm vải lụa tơ sen đòi hỏi rất nhiều công sức và trải qua một quy trình phức tạp, nên loại vải này được biết đến là một trong những loại vải có gía thành đắt đỏ nhất.
- Tên gọi: Lụa tơ sen
- Tên gọi khác: Lotus silk
- Nguồn gốc: Đến từ các sợi tơ ở cuống cây hoa sen
- Độ thoáng khí: Cao
- Khả năng giữ nhiệt: Thấp
- Khả năng co giãn: Trung bình
- Khả năng hút ẩm: Cao
- Nơi sản xuất đầu tiên: Myanmar
- Nhiệt độ giặt: Lạnh
- Thường được sử dụng trong: Khăn quàng cổ, áo khoác hay trang phục truyền thống…
Lụa tơ sen là một loại vải được làm từ những sợi tơ có từ bên trong cuống hoa sen
2. Về nguồn gốc
Khi đã biết về loại vải lụa tơ sen này thì chắc chắn có rất nhiều bạn đặt rất nhiều câu hỏi về nguồn gốc của loại vải này từ đâu. Nên chúng tôi sẽ giải đáp cho bạn sau đây:
Vải lụa tơ sen có nguồn gốc từ Miến Điện (Myanmar), khoảng năm 1900, tại ngôi làng tên là Kyaing Lan (Chiang Khan), bà Sa Oo dùng vải lụa tơ sen dệt thành chiếc áo cà sa để dành tặng cho các nhà sư, đây cũng là những sản phẩm lụa tơ sen đầu tiên được ra đời.
Sau cái chết của người bà Sa Oo thì nghề dệt vải đã bị dừng lại. Tuy nhiên, thời gian sau loại vải này lại được tái dệt bởi người thân của bà Sa Oo và cho đến tận ngày hôm nay thì vải lụa tơ sen vẫn được bảo tồn và phát triển rất mạnh mẻ tại Inn Paw Khone ở Myanmar, thu hút nhiều du khách đến xem và mua hàng.
Tại Việt Nam, nghệ nhân dệt lụa truyền thống Phan Thị Thuận với 60 năm kinh nghiệm đã vận dụng tất cả những gì mình đã học hỏi, nghiên cứu ở nhiều nơi nên sau một thời gian dài liên tục thất bại thì bà đã thành công trong việc chế tạo ra vải lụa từ tơ sen đầu tiên cho Việt Nam.
Tuy nhiên, vải lụa tơ sen vẫn đang là một loại vải khá là đắt đỏ và khó làm ra nên chỉ được dệt và may cho khách nào đã đặt hàng từ trước. Vì thế, mà công việc sản xuất vải lụa tơ sen cũng chưa thật sự phổ biến và có nhiều người làm.
Ban đầu, vải lụa tơ sen có nguồn gốc từ Miến Điện (Myanmar) từ khoảng năm 1900
3. Về tính chất
- Sợi vải tơ sen tạo cảm giác mát mẻ, thoải mái và sở hữu một độ đàn hồi rất tốt nên rất bị nhăn nhúm vải.
- Độ hút ẩm tốt nên rất nhanh khô.
- Quá trình sản xuất vải lụa tơ sen được sản xuất hoàn toàn bằng các chất liệu tự nhiên.
- Vải tơ sen không bị thấm nước.
- Quá trình trồng cây sen và thu hoạch lụa tơ sen đều được diễn ra hai thời vụ trong một năm nên rất bền vững.
Vải lụa tơ sen là một loại vải đắt đỏ trên thị trường nên tính chất rất được ưa thích
Những ưu điểm và nhược điểm có trong vải lụa tơ sen
Để các bạn dễ dàng hơn trong việc so sánh vải lụa tơ sen với các loại vải khác thì hãy cùng Coolmate đến với những ưu điểm và nhược điểm sau đây:
1. Về ưu điểm
Chất liệu vải lụa tơ sen này sẽ có các đặc tính nổi bật như:
- Mềm mại và dẻo dai: Đặc tính này đến từ việc thì các sợi lụa tơ sen rất mềm và mỏng nên đã mang đến cho bề mặt vải lụa tơ sen được mịn màng và rất thoải mái. Lụa sen tuy không có độ bóng như lụa tơ tằm nhưng khi được tận tay sờ thì ai cũng phải mê mẩn ngay từ lần đầu tiên.
- Thân thiện với môi trường: Vì vải lụa tơ sen được làm hoàn toàn từ tơ sen nên sẽ không có chất thải trong quá trình sản xuất. Ngoài ra, vải tơ sen còn có khả năng phân hủy sinh học và do đó không gây hại cho môi trường.
- Chống tia cực tím: Vải lụa tơ sen có khả năng chống lại các tia cực tím rất tốt. Nên khi chúng ta sử dụng vải lụa tơ sen trong ngày nắng nóng thì sẽ rất hiệu quả trong việc bảo vệ làn da nhạy cảm của bạn.
- Độ thoáng mát cao: Vải lụa tơ sen được làm hoàn toàn từ sợi tự nhiên nên có đặc tính là thoáng mát sẽ không gây khó chịu hay bí bách nên mang lại cảm thoải mái dễ chịu cho người sử dụng.
- Tính thẩm mỹ cao: Lụa tơ sen được sản xuất phức tạp và tốn nhiều công sức nên các thành phẩm vải đều một vẻ đẹp riêng.
- Khử mùi tốt: Vì hoa lá sen mang hương thơm dịu nhẹ nên vải tơ lụa sen cũng thoang thoảng mùi hương này.
Vải lụa tơ sen khi được tận tay sờ thì ai cũng phải mê mẩn ngay từ lần đầu tiên
2. Về nhược điểm
Ngoài những đặc điểm nổi trội đã nêu trên thì vải lụa tơ sen còn có những một số nhược điểm còn hạn chế ngay sau đây:
- Tốn nhiều thời gian: Bởi vì khi bắt đầu sản xuất vải lụa tơ sen sẽ cần một lượng cuống sen nhất định cũng như một nguồn nhân công ổn định. Để sản xuất ra từng sợi tơ lụa sen thì cũng đòi hỏi rất nhiều thời gian lẫn công sức. Ngoài ra, vì mỗi năm chỉ có một mùa vụ của hoa sen nên việc dệt đã hết hoa sen không thể tiếp tục được nữa.
- Giá thành đắt đỏ: Vải lụa tơ sen có giá thành rất đắt đỏ vì nguyên liệu đầu vào thì ít mà lại tốt rất nhiều nhân công. Đây là một trong những loại vải được sử dụng cho các sản phẩm cao cấp và sang trọng trên khắp thế giới. Giá trung bình một chiếc khăn được làm từ vải lụa hoa sen là từ 4000 USD cho đến 5000 USD.
Vải lụa tơ sen là một loại vải được sử dụng cho các sản phẩm cao cấp và sang trọng
Quy trình sản xuất ra vải lụa tơ sen
Để làm ra lụa từ tơ sen tốn nhiều thời gian và công sức. Hầu hết các công đoạn tạo ra sợi sen đều được làm thủ công và rất cầu kỳ. Bên cạnh đó, lụa tơ sen được làm từ những sợi tơ sen mỏng trong cuống sen nên khi kéo sợi tơ đòi hỏi sự cẩn thận và kỹ năng tốt.
1. Lấy cuống sen
Hằng năm, tại Việt Nam thì mùa sen sẽ bắt đầu từ tháng 5 cho đến tháng 6, nên đây chính là thời điểm hoàn hảo để thu hoạch cây hoa sen. Lá và hoa sen sau khi thu hoạch sẽ được loại bỏ, chỉ để lại cuống để lấy lụa tơ sen. Lưu ý, để phần sợi tơ được trắng và đẹp hơn thì phần cuống cây phải được rửa sạch.
Ngoài ra, phần cuống sen cần phải được thu hoạch đúng kỹ thuật để tận dụng tối đa được sợi tơ lụa của hoa sen. Điều quan trọng nhất là gột sạch bùn đen ở phần cuống sen. Khi phần cuống sen càng được làm sạch thì sẽ cho ra những sợi lụa tơ sen càng sáng và đẹp. Điều quan trọng là tất cả các cuộn sen đã thu hoạch phải được xử lý trong vòng 24 giờ, nếu không, thân cây sẽ bị khô và không thể dùng làm lụa được nữa. Tuy nhiên, nếu bạn ngâm cuống sen trong nước 2-3 ngày sẽ cho ra sợi lụa tơ sen không được tốt như ban đầu.
Phần cuống sen cần phải được thu hoạch đúng kỹ thuật được sợi lụa tơ sen được tốt
2. Rút lụa tơ sen
Đây là một bước được cho là khó nhất và mất nhiều thời gian nhất. Theo các nghệ nhân chia sẻ thì một người thợ lành nghề cũng sẽ chỉ làm được từ 200-250 cành hoa mỗi ngày.
Để lấy được sợi tơ, bạn cần dùng dao rạch một đường nhỏ ở cuống sen. Tiếp theo, vặn cùng lúc từ 5 – 6 cuống để kéo phần sợi lụa tơ sen ra khỏi thân cuống. Bằng cách này, người làm sẽ có thể thu hoạch được từ 20 đến 30 sợi. Sau đó đặt các sợi tơ lụa này lên bàn và dùng ngón tay cuộn tròn lại. Nếu có những sợi tơ dày hơn, người ta treo trên những sợi tơ lụa này lên để phơi khô.
Để lấy được các sợi luạ tơ sen thì thợ cần dùng dao rạch một đường nhỏ ở cuống sen
3. Dệt vải lụa tơ sen
Sau khi đã kéo được các sợi lụa tơ sen ra khỏi cuống thì được kéo thành ống và móc vào trục tàu để dệt thành vải. Vải khô khi dệt sẽ rộng khoảng 60cm. Một yêu cầu trong quá trình dệt sợi là sợi tơ sen phải được làm ẩm và giữ lạnh.
Sau khi đã kéo được các sợi lụa tơ sen ra khỏi cuống thì sẽ được kéo cọng sen để dệt
4. Nhuộm vải lụa tơ sen
Khi vải lụa tơ sen đã được dệt xong thì các nghệ nhân sẽ đem đi nhuộm. Để đảm bảo quy trình sản xuất vải tơ sen thân thiện với môi trường, người ta chỉ sử dụng thuốc nhuộm tự nhiên để nhuộm vải. Vỏ cây, thân hoặc cành, lá và quả để cung cấp làm thành thuốc nhuộm. Vải lụa tơ sen sau khi nhuộm sẽ được các nghệ nhân sấy khô.
Để quy trình sản xuất lụa tơ sen thân thiện với môi trường chỉ sử dụng thuốc tự nhiên
Những ứng dụng của vải lụa tơ sen trong cuộc sống
Khi đã nói đến công dụng thì chúng ta sẽ chắc chắn được vải lụa tơ sen sẽ được dùng để phục vụ cho việc may mặc. Nên khi mới được chế tạo ra lần đầu tiên vải lụa tơ sen đã được dệt thành áo cà sa để dâng lên cho các sư thầy. Từ đó trở đi thì loại vải lụa tơ sen đã được ứng dụng rất nhiều trong việc tạo ra các trang phục cho Phật Giáo như mũ, áo choàng và khăn choàng. Ngày nay lụa tơ sen đã dần thay thế được cho lụa tơ tằm nhằm sản xuất ra các trang phục như áo dài, áo choàng, khăn choàng và các loại trang phục truyền thống khác.
Vải lụa tơ sen sẽ được dùng để phục vụ cho việc may mặc như áo dài, khăn choàng
Những lưu ý cần biết khi sử dụng các sản phẩm từ lụa tơ sen
Để giúp đảm bảo được chất lượng sợi vải được sử dụng ổn định về sau, với vải lụa tơ sen bạn cần lưu ý một số vấn đề khi sử dụng như:
- Giặt nhẹ: Vì lụa tơ sen rất mỏng và mềm bạn chỉ nên giặt nhẹ để tránh xảy ra sự trầy xước, tránh rách vải. Không vắt nước quá mạnh tránh làm nhăn vải.
- Tránh sử dụng chất tẩy rửa mạnh: Để tránh những chất này trước khi giặt bạn có thể ngâm trong nước lạnh khoảng 2 tiếng để vết bẩn mềm ra và dễ giặt hơn.
- Tránh phơi dưới ánh nắng trực tiếp: Như chúng ta đã biết thì vải lụa tơ sen có đặc tính là rất nhanh khô vì khá mỏng. Vì thế, các bạn nên tránh phơi các sản phẩm làm từ vải lụa tơ sen dưới ánh nắng trực tiếp, đặc biệt là vào những ngày nắng nóng.
- Tránh không khí ẩm: Vải lụa tơ sen có đặc tính rất mỏng nên sẽ rất dễ bị ẩm, mốc khi tiếp xúc với không khí ẩm. Khi đó sẽ rất khó để loại bỏ những vết bẩn này. Vì thế, chúng ta nên thận trọng trong việc gìn giữ và bảo quản vải lụa tơ sen này thật đúng cách.
Vải lụa tơ sen rất mỏng và mềm nên giặt nhẹ để tránh sự trầy xước hoặc tránh rách vải
Sự phát triển của vải lụa tơ sen tại các quốc gia trên thế giới
1. Tại đất nước Ấn Độ
Ngày nay thì vải lụa tơ sen được phát triển khá mạnh tại vùng Manipur của Ấn Độ. Và loại vải lụa tơ sen này lần đầu tiên được làm bởi Biji Ashanti Tong Bram ở Ấn Độ. Bởi vì, gần nhà Biji Ashanti Tong Ram là một hồ nước ngọt rất rộng với nhiều hoa sen tỏa hương thơm.
Khi biết về loại lụa tơ sen thì cô học các kỹ thuật có trong việc sản xuất lụa tơ sen như kỹ thuật tách sợ hay kéo sợi và dệt vải từ lụa tơ sen,.. Nhờ những nỗ lực đã kể trên thì cô thành lập công ty riêng để sản xuất loại vải lụa tơ sen này.
Đến năm 2019, cô đã đưa những kinh nghiệm lẫn kỹ thuật của mình đến với nhiều người và đào tạo khoảng 40 người trong vòng một năm. Dựa trên những kết quả mà Biji Ashanti Tong Ram đạt được thì cô dự định sản xuất một số lượng lớn vải lụa tơ sen hơn và xuất khẩu sản phẩm của mình ra toàn thế giới.
Vải lụa tơ sen này lần đầu tiên được làm bởi cô gái Biji Ashanti Tong Bram ở Ấn Độ
2. Tại đất nước Campuchia
Ngày nay, tại Campuchia thì loại vải lụa tơ sen dần được biết đến và ngày càng phát triển hơn. Vào năm 2009, công ty thời trang Samatoa được anh Awen Delaval đến từ Pháp thành lập nhằm sản xuất ra vải lụa tơ sen đầu tiên cho đất nước này. Nhiều phụ nữ tại Campuchia đã được đào tạo ở đây để sản xuất vải lụa tơ sen, nhờ đó họ cải thiện cuộc sống bằng thu nhập từ công việc này.
Hiện nay, công ty thời trang Samatoa chỉ sản xuất khoảng 600 mét vải lụa tơ sen mỗi năm. Nhằm đáp ứng cho nhu cầu ngày càng tăng cao của các khách hàng trên thế giới thì công ty thời trang Samatoa đã xây dựng một trang trại trồng sen rộng 20ha để chủ động mở rộng nguyên liệu lụa tơ sen để sản suất.
Tại Campuchia thì loại vải lụa tơ sen dần được biết đến và ngày càng phát triển hơn
Như vậy, trên đây là tất tần tật những thông tin mà CoolBlog muốn giới thiệu thêm về vải lụa tơ sen là gì. Mong rằng qua bài viết trên đã có thể giúp bạn hiểu được nhiều hơn về loại vải cực đắt đỏ này.
Coolmate - Nơi mua sắm đáng tin cậy dành cho nam giới
