Vải thổ cẩm là di sản, tinh hoa của nghề dệt may thủ công mang đậm bản sắc dân tộc Việt Nam. Vậy vải thổ cẩm là gì? Cùng Coolmate tìm hiểu ngay sau đây.
Vải thổ cẩm là gì?
Vải thổ cẩm có nguồn gốc từ cây thiên nhiên như lanh, gai và bông. Được dệt thủ công hoàn toàn, nổi bật với hoa văn tinh tế, mang đậm nét văn hóa dân tộc Việt. Những họa tiết tưởng chừng được thêu tay thực chất được dệt từ khung cửi, thể hiện nét văn hóa đặc trưng của người dân tộc thiểu số. Mỗi dân tộc, mỗi vùng miền lại có những nét riêng biệt.
Theo truyền thống, các cô gái dân tộc thiểu số (Mông, Dao, Thái,...) từ tuổi trưởng thành đã bắt đầu làm sợi, nhuộm màu, dệt vải và may vá, tạo ra các trang phục, khăn, túi... và cả chăn ga, gối... thể hiện sự khéo léo của người phụ nữ. Các vật phẩm này cũng là của hồi môn của con gái khi về nhà chồng.
Đặc sắc trong cách tạo màu vải thổ cẩm
Vải thổ cẩm nổi bật với màu sắc sặc sỡ, đa dạng và họa tiết độc đáo. Đặc biệt, màu sắc đều từ nguyên liệu tự nhiên. Để có được những gam màu ấy, người dân tộc cần tìm các loại cây và hoa tương ứng:
- Màu đỏ: Vỏ cây Krung giã nhuyễn, đun lấy nước.
- Màu tím: Bắp cải tím, củ dền...
- Màu vàng: Củ nghệ
- Màu đen: Lá cây chùm bầu ngâm cùng bùn non.
- Màu nâu/đỏ sẫm: Vỏ cây
- Màu xanh: Vỏ ốc suối ngâm với vôi và lá chàm.
- Màu nâu đỏ: Vỏ cây sủi ngâm với nước giấm, đun sôi 3 giờ, thêm phèn khi nhuộm.
Vì sao vải thổ cẩm lại có giá trị cao?
Quá trình làm vải thổ cẩm rất tỉ mỉ và phức tạp, đòi hỏi sự khéo léo. Từ khâu sản xuất, tìm nguyên liệu (sợi lanh, bông từ vỏ cây đay, cây gừng,...), nhuộm màu từ nguyên liệu tự nhiên đến dệt bằng khung cửi gỗ đơn sơ và thêu tay. Tất cả đều được thực hiện bằng cảm quan và kỹ năng của người thợ, tạo nên giá trị đặc biệt cho sản phẩm.
Tham khảo ngay những sản phẩm vải recycle tại đây:
Mỗi dân tộc đều có cách dệt thủ công khác nhau
Mỗi dân tộc lại có kỹ thuật và hoa văn thổ cẩm riêng:
- Người H’Mông: Hoa văn chữ thập, tam giác, thoi.
- Người Dao: Màu đỏ sáng, thêu tay hoa văn xanh sẫm.
- Người Tày: Hoa văn hình thoi trên nền trắng.
- Người Nùng: Trang phục sặc sỡ, tay áo và đuôi áo được thêu khác phần thân.
- Người Khmer: Tạo họa văn trực tiếp lên vải khi dệt.
- Người Chăm: Màu đỏ hoặc sẫm, hoa văn hình học.
- Người H’Rê: Màu đen và đỏ, hoa văn hình học.
- Người Bana: Màu trắng, đỏ và đen.
- Người Lô Lô: Kỹ thuật chắp vá, màu sắc sặc sỡ trên nền đen.
- Người Thái: Màu vàng, đỏ, trắng, tím, xanh lá; họa tiết đối xứng.
Vải thổ cẩm được ứng dụng trong làng thời trang như thế nào?
Nhiều nhà thiết kế đã sử dụng vải thổ cẩm trong các bộ sưu tập trong và ngoài nước. Vẻ đẹp tinh tế, mang đậm bản sắc dân tộc đã tạo nên ấn tượng sâu sắc.
1. Nhà thiết kế Thủy Nguyễn với BST “Tơ Hồng”
Cảm hứng từ Tây Bắc và câu chuyện tình yêu của nàng Ban và chàng Khum. Sợi chỉ hồng thêu trên khăn Piêu là nhân vật trung tâm. Các thiết kế có họa tiết thổ cẩm đặc trưng của dân tộc Thái (hình thoi, hoa ban, hươu sao, chim...).
Bộ sưu tập được kết đính từ những hạt nhỏ, tỏa đều khắp trang phục, tạo nên sự bắt mắt và đặc sắc.
2. Bộ sưu tập “Hái Mơ” - nhà thiết kế Lý Quí Khánh
Lý Quí Khánh mong muốn đưa vải thổ cẩm đến thời trang thế giới mà vẫn giữ nguyên bản sắc dân tộc. Ông đã làm mới chất liệu truyền thống bằng cách nhuộm màu, phối màu hiện đại nhưng vẫn giữ nguyên họa tiết hoa văn.
30 thiết kế đẳng cấp tại Dubai, với váy dạ hội, váy đuôi cá kiêu sa.
3. BST Áo dài thổ cẩm Tày và Dao của NTK Trung Beret
BST “Thổ cẩm dân tộc Tày và Dao” của nhà thiết kế Trung Beret tại Festival Áo dài Quảng Ninh. Sự độc đáo tinh tế và lạ mắt từ vải thổ cẩm.
20 bộ áo dài kết đính hơn 50.000 viên đá quý, kim hoàn và pha lê cao cấp.
Một số lưu ý khi sử dụng vải thổ cẩm
Vải thổ cẩm làm từ nguyên liệu tự nhiên, có nhiều đặc tính tốt nhưng khả năng bám màu kém hơn các loại vải khác. Lưu ý:
- Không dùng chất tẩy mạnh.
- Nên giặt tay.
- Không ngâm quá lâu (10-15 phút).
- Phơi tránh ánh nắng trực tiếp.
- Không bảo quản nơi ẩm ướt.
Bài viết đã giải đáp thắc mắc về vải thổ cẩm, ứng dụng trong thời trang hiện nay. Đừng quên theo dõi các bài viết tiếp theo của Chuyên mục Chất liệu may mặc nhé!
Coolmate - Nơi mua sắm đáng tin cậy dành cho nam giới.
.png)
