Hip hop là một trong những trào lưu chưa bao giờ hết hot trong giới trẻ, là một trong những nền văn hóa giúp giới trẻ thể hiện sự nổi loạn và bất cần của mình. Vậy những điều gì của văn hóa này lại thu hút giới trẻ đến thế? Cùng Coolmate tìm hiểu trong bài viết này nhé.
1. Hip hop là gì?
Trong nghĩa nguyên gốc, “hip” có nghĩa là “đúng mốt”, nhưng nó cũng có thêm một ý nghĩa nữa là “biết xoay xở”. Còn “hop” là một từ gợi thanh, diễn ra sự nhảy vọt, vươn tới. Nếu gộp chung lại, “Hiphop” có hàm ý tích cực về “sự tiến bộ và tiến thân nhờ trí thông minh và tháo vát”.
Và trong quan niệm ngày nay, Hip hop là cụm từ để chỉ một trào lưu, một phong cách trong thời trang, âm nhạc và nghệ thuật. Phong cách hiphop phải đảm bảo được sự khỏe khoắn, bất cần và một chút nổi loạn.
Văn hóa hip hop vô cùng đặc biệt, bởi nó không phân biệt độ tuổi, giới tính, màu da, tôn giáo hay địa vị xã hội, … Bất cứ ai cũng có thể theo đuổi phong cách này ở các lĩnh vực trong văn hóa Hip hop như: thời trang, nghệ thuật vẽ tranh đường phố (Graffiti), tattoo, âm nhạc (hiphop mucsic, Rap, DJ, MC, …), nhảy (Breaking dance, Hiphop dance, …)
2. Lịch sử văn hóa hip hop
Hip hop bắt đầu xuất hiện như một thế loại âm nhạc, và dần trở thành trào lưu văn hóa xuất hiện từ thập niên 1970 tại Bronx, New York. Xuất thân của chúng là từ những khu ghetto – nơi sống của những người nghèo, người da màu gắn liền với nhiều mặt tối và tệ nạn xã hội nhất thời bấy giờ.
Với sự phát triển nhanh chóng, Hip hop trở thành làn sóng văn hóa cai trị người Mỹ gốc Phi và cộng đồng Hispanic vào những năm 80. Đồng thời, trong năm 1982, hip hop đã được định nghĩa chuẩn xác hơn khi Afrika Bambaataa và the Soulsonic Force xuất bản một electro – funk track gọi là “Planet rock”, bao gồm những đoạn rap đơn giản kết hợp cùng với nhịp độ disco.
DJ người Mỹ Afrika Bambaataa (Nguồn: Google)
Trong khoảng giữa năm 1982 đến 1985, đã có rất nhiều bộ phim liên hệ đến hip hop đã được cho ra đời và góp phần quảng bá văn hóa Hip hop ra xa hơn khỏi tỉnh thành New York. Và đây chính là tiền đề của một nền văn hóa phổ biến trên toàn cầu hiện nay.
3. Lịch sử văn hóa hip hop tại Việt Nam
Tại Việt Nam, văn hóa Hip hop xuất hiện lần đầu vào khoảng giữa những năm 1990 khi nhóm BigToe được thành lập (1992). Nhóm đã mất rất nhiều năm để ổn định thành viên và phát triển con đường Hip Hop của mình.
Nhóm nhạc Big Toe (Nguồn: Google)
Từ những năm 2000 trở đi là thời kỳ đỉnh cao của Hip hop Việt Nam khi có rất nhiều nhóm nhảy Hip hop ra đời. Một số tên tuổi đỉnh cao có thể kể đến như nhóm C.O.L.D (2001), nhóm Freestyle (2003), nhóm Milky Way (2004), ….
Cùng với đó là sự xuất hiện của hai tựa phim về Hip hop Việt Nam, “Bước nhảy xì tin” (2009) và “Vũ điệu say mê” (2010) đã mang đến cho khán giả một cái nhìn mới mẻ về bộ môn nghệ thuật đường phố hấp dẫn này.
Và cuối cùng, bước nhảy vọt lớn nhất trong sự phát triển của văn hóa Hip hop tại Việt Nam là sự xuất hiện của chương trình “Thử thách cùng bước nhảy” (So you think you can dance). Đây là một chương trình cực kỳ thành công, đã lôi cuốn hàng trăm vũ công hào kiệt trên khắp cả nước, tạo thành một sân chơi thích thú cho những bạn trẻ đam mê Hip hop và muốn phát triển đam mê của bản thân.
4. 5 yếu tố chính của văn hóa Hip hop
4.1. Breakdance
Trong Hip hop Dance được chia thành nhiều thể loại nhỏ khác nhau như Breakingdance, poping, locking, stepping, house, street dance, … Tuy nhiên khi nhắc tới Hip hop, người ta thường nhắc nhiều hơn đến điệu nhảy Breakingdance như là một đại diện cho văn hóa Hip hop.
Thuật ngữ “breakdancing” chỉ đến sự đứt đoạn trong âm nhạc và những động tác kết hợp theo điệu nhạc đó. Điệu nhảy xuất hiện vào năm 1969, James Brown là người sáng tạo ra những bước nhảy, nguồn gốc của nó chính là điệu Good Foot.
Ban đầu Breakdance được dựa trên nền nhạc Jazz gốc, được tấu bởi những tay nhạc công gốc Phi và Mỹ latinh lão luyện. Vũ điệu dần được phát triển với nhiều động tác phức tạp và khéo léo trượt sát mặt đất gọi là acrobatic. Trong đó vũ công thường sử dụng tay và cánh tay làm trụ đỡ cơ thể khi quay và nhào lộn nhiều vòng trong nền nhạc. Những nhóm múa đầu tiên sử dụng và phát triển vũ điệu này là Dynamic Rocker và New York City breaker.
4.2. Graffiti
Graffiti là một hình thức nghệ thuật đường phố bằng cách phun sơn, vẽ tranh lên các bức tường, tàu điện ngầm, xe ô tô, … hoặc đơn giản là những nơi có bề mặt phẳng và rộng. Nghệ thuật Graffiti xuất hiện lần đầu tiên ở New York vào những năm 1970, khởi nguồn từ những dòng chữ mà các bè đảng da màu lang thang trên đường phố nước Mỹ vẽ chằng chịt lên tường để xác định phần lãnh thổ làm ăn.
Dần dà, chúng lan ra các nơi công cộng như ga tàu điện ngầm, ga xe lửa... Từ những chữ ký, những dòng chữ thô sơ nguệch ngoạc ban đầu, nghệ thuật Graffity đã phát triển lên thành những hình vẽ 3 chiều, những mẫu hình tinh xảo... Cho đến ngày nay, hội họa Graffiti xuất hiện hầu hết trên những sản phẩm của nền văn hóa HipHop, quần áo, xe ô tô, đĩa CD, nhà cửa.
Tuy phổ biến, nhưng Graffiti vẫn luôn là hình thức nghệ thuật gây nhiều tranh cãi và bị cấm ở một số thành phố/quốc gia bởi tính chất phá hoại, gây mất thẩm mỹ các công trình công cộng. Nó cũng được gọi bằng một cái tên khác là Art Crimes (Mỹ thuật tội lỗi), đó là một nghệ thuật của dân HipHop, đòi hỏi người thể hiện một sự liều lĩnh, bất chấp luật lệ.
4.3. DJ and MC
Breakdancing đã không thể được phát triển hơn nếu nó không được hỗ trợ bởi những DJ và các MC.
MC là viết tắt của Master of Ceremonies, có nghĩa là hoạt náo viên – những người duy trì không khí hào hứng, vui vẻ của bữa tiệc, giới thiệu nhanh gọn về một bài nhạc hoặc mời khách tham dự một điều gì đó.
DJ là từ viết tắt của Disc Jockey, dùng để chỉ những người chuyên chọn và phát nhạc trong các bữa tiệc/cuộc thi/sự kiện, …, chủ yếu là nhạc funk và disco thời kỳ 1970. Những DJ đầu tiên được coi là cha đẻ của dòng nhạc Hip hop là Grandmaster Flash và Kool Herc. Dụng cụ làm nghề của DJ ngày nay là một cặp “bàn xoay” (turntables) gồm hai đầu đọc đĩa nhựa gắn với thiết bị trộn âm (audio mixer) nối liền với hệ thống tăng âm và loa (amplifier & speakers). Và đôi khi DJ cũng kiêm luôn vai trò của một MC, giúp duy trì không khí nhanh vui và sôi động theo bài nhạc.
4.4. Rap
Rap là viết tắt của 3 từ Rhythm – and – Poetry, là một thể loại âm nhạc cực nổi tiếng trong văn hóa Hiphop. Rap được trình diễn thông qua việc nói hoặc hô vang lời bài hát, ca từ một cách có vần điệu, kết hợp cùng nền nhạc trộn DJ và điệu nhảy Breakdance. Trong ngôn ngữ bình dân, “rap” dùng chỉ một cái gõ nhanh, nhẹ và khẽ. Còn khi chuyển sang tiếng lóng Mỹ-Phi, “rap” ám chỉ một người có khả năng ngôn ngữ sắc bén, biết sử dụng ngôn ngữ nhanh nhạy và linh hoạt.
Từ khi hình thành, nhạc Rap đã gắn liền với ngôn ngữ đường phố và tiếng lóng. Thậm chí, các Rapper cũng có thể sử dụng những từ ngữ chửi thề trong lời ca của mình một cách thoải mái và không bị giới hạn. Và đôi khi, chỉ cần một sự kết hợp khéo léo giữa tiếng lóng hoặc cách viết trên mạng xã hội, … những tay Rapper giỏi còn có thể tạo nên một hệ ngôn ngữ mới đa dạng và đem lại khả năng biểu cảm vừa mạnh mẽ lại vừa tinh tế.
4.5. Beatbox
Beatbox là một loại hình nghệ thuật mà trong đó người biểu diễn (Beatboxer) dùng những âm thanh phát ra từ miệng và giọng của mình để tạo nên các nhịp trống, các giai điệu, hay sự mô phỏng các loại hình âm thanh (tiếng trống, tiếng bộ gõ, tiếng người máy, chà đĩa, hoặc các loại âm thanh khác, …)
Tại Việt Nam, một trong những người góp phần tạo nên trào lưu Beatbox là Nguyễn Minh Kiên (nghệ danh M.K). Anh hiện tại cũng là người nổi tiếng nhất trong giới Beatbox/ Beatboxer của nước ta.
5. Thời trang hip hop
Thời kỳ đầu, các nghệ sĩ Hip hop thường biểu diễn bằng những bộ trang phục rộng thùng thình và có phần quá khổ (oversized). Sau đó, cùng với sự phát triển của văn hóa Hip hop, phong cách này đã dần trở thành phong cách thời trang hằng ngày của giới trẻ.
Có khá nhiều đặc điểm nhận dạng phong cách thời trang Hip hop. Nhưng phổ biến hơn cả là sự kết hợp của những món đồ rộng thùng thình, những đôi giày to bản, … Ngoài ra, những phụ kiện khác như mũ, khăn quàng, găng tay hở ngón, thắt lưng, dây xích bản to, … cũng là những đặc trưng nổi trội của văn hóa Hip hop.
