Xe đạp thể thao hiện nay được rất nhiều người yêu thích và sử dụng. Đạp xe đạp không chỉ giúp bạn nâng cao sức khoẻ mà còn giúp bảo vệ môi trường. Dưới đây, Coolmate sẽ giới thiệu đến bạn đọc những thông tin hữu ích về các loại xe đạp thể thao cùng với phân loại các dòng xe thể thao phổ biến nhất hiện nay.
1. Xe đạp thể thao là gì?
Xe đạp thể thao là loại xe được trang bị bộ truyền động giúp người lái dễ dàng kiểm soát và điều chỉnh tốc độ khi di chuyển trên các địa hình khác nhau.
Xe đạp thể thao là gì? (ảnh: sưu tầm)
Ngoài ra, xe đạp thể thao có khung sườn to, vững chắc và được thiết kế với nhiều màu sắc bắt mắt. Hệ thống chuyển động của xe được nâng cấp so với những loại xe thông thường. Xe đạp thể thao cũng có khả năng phanh tốt hơn so với xe đạp thông thường, nhờ sử dụng hệ thống phanh đĩa hoạt động hiệu quả, mang lại trải nghiệm thú vị cho người dùng.
2. Cấu tạo của các loại xe đạp thể thao
Thông thường, các loại xe đạp thể thao được làm từ những chất liệu bền chắc như hợp kim, nhôm, thép, titanium, carbon,... Tuỳ vào mục đích sử dụng mà những loại xe đạp thể thao này cũng sẽ có nhiều kiểu dáng khác nhau để người dùng có thể thoải mái sử dụng.
Hầu hết các loại xe đạp thể thao đều có cấu tạo từ những bộ phận chính bao gồm: Bộ khung sườn xe, hệ thống truyền lực, hệ thống chuyển động, hệ thống lái, bộ đề, hệ thống phanh xe và phần yên xe.
+ Bộ khung sườn xe: được chế tạo bằng các vật liệu cứng như thép, titanium, nhôm, v.v., có khả năng chịu lực cao. Khung xe có vai trò như xương sống của xe đạp, kết nối các bộ phận khác thành một thể thống nhất. Bộ khung sườn xe bao gồm ba thành phần chính là khung sườn, phuộc và cốt yên.
Bộ khung sườn xe (ảnh: sưu tầm)
+ Hệ thống truyền lực trong xe đạp: có vai trò trung tâm trong quá trình hoạt động của xe, giúp đảm bảo chuyển động mượt mà và liền mạch. Hệ thống truyền lực bao gồm các thành phần mà chúng mình kể ở dưới đây:
- Bàn đạp: Đây là nơi người lái đặt chân và tạo lực để đẩy xe tiến đi.
- Đùi trục giữa: Nằm giữa hai bàn đạp, đây là một trục quan trọng để truyền lực từ bàn đạp sang hệ thống truyền lực khác.
Hệ thống truyền lực của xe (ảnh: sưu tầm)
- Đĩa xe: Là một bộ phận có răng cưa, gắn trên trục đùi và là nơi gắn xích xe.
- Xích xe: Kết nối giữa đĩa xe và líp, xích xe chịu trách nhiệm truyền lực từ đĩa xe đến líp.
- Líp xe: Đây là thành phần quan trọng nhất trong hệ thống truyền lực, bao gồm vành và cốt. Líp xe giúp truyền lực từ xích xe sang bánh xe, cho phép xe di chuyển.
Các thành phần khác như bộ đề trước và sau cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi và điều chỉnh các bánh đĩa và xích xe để tăng hoặc giảm truyền lực và tốc độ của xe.
Khi đạp xe, lực được áp dụng lên bàn đạp sẽ truyền đến đĩa xe, từ đó làm cho xích xe chuyển động và truyền động đến líp. Khi líp nhận được truyền động, nó sẽ làm quay bánh xe sau của xe. Nhờ vào cấu tạo đặc biệt của vành và cốt, líp xe chỉ có thể quay theo một hướng duy nhất, làm cho bánh xe chỉ quay theo chiều thuận của líp. Nhờ cấu tạo này, người đi xe không cần đạp bàn đạp liên tục mà bánh xe vẫn có thể tiếp tục di chuyển về phía trước do tác động của quán tính.
+ Hệ thống chuyển động của xe đạp: bao gồm hai bánh xe, một bánh xe phía trước và một bánh xe phía sau. Bằng cách tương tác với hệ thống truyền lực, hai bánh xe này hoạt động cùng với hệ thống truyền lực một cách nhịp nhàng để đẩy xe tiến về phía trước.
Hệ thống chuyển động của xe (ảnh: sưu tầm)
+ Bánh xe đạp thể thao: bao gồm các thành phần chính sau đây:
- Trục: Trục được làm bằng thép và cho phép bánh xe quay xung quanh nó thông qua ổ bi.
- Moay-ơ: Moay-ơ thường làm bằng thép và được kết nối với vành bánh xe bằng nan hoa.
- Nan hoa: Nan hoa làm bằng thép và bao gồm các thanh nhỏ được đan vào nhau, giúp căng đều vành xe và tạo độ cứng cho bánh xe.
Bánh xe (ảnh: sưu tầm)
- Vành bánh xe: Vành bánh xe thường được làm bằng hợp kim nhôm hoặc thép và có đường kính thông thường là 650mm.
- Săm, lốp: Săm và lốp được làm từ cao su tổng hợp. Bề mặt lốp thường có nhiều gai và hoa văn, giúp tăng độ bám và tránh trơn trượt trong quá trình sử dụng.
+ Bộ đề: Ở một số loại xe đạp địa hình thường có trang bị thêm bộ đề trước, sau để điều chỉnh líp và đĩa. Trên thực tế, hệ thống truyền lực trong xe đạp thể thao được tinh chỉnh linh hoạt để phù hợp với các loại địa hình khác nhau, tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển. Bộ đề xe đạp gồm củ đề trước sau, dây cáp và tay gạt đề.
Bộ đề của xe (ảnh: sưu tầm)
+ Hệ thống lái: bao gồm tay lái và cổ phốt giúp cho người đi xe dễ dàng điều khiển xa theo ý muốn của mình. Khi tác động vào tay lái, một số lực sẽ được truyền đến cổ phốt và càng trước bánh xe. Sau đó, càng trước của xe sẽ điều khiển bánh trước đi theo mong muốn. Vì vậy, hướng di chuyển của xe sẽ phụ thuộc vào hướng di chuyển của bánh trước, điều này có nghĩa là khi bánh trước thay đổi hướng, xe sẽ tự động đi theo hướng đó.
Hệ thống tay lái của xe (ảnh: sưu tầm)
+ Hệ thống phanh: hay còn được gọi là thắng xe. Bộ phận này giúp xe điều chỉnh được tốc độ phù hợp hoặc dừng xe mỗi khi cần. Điều này giúp đảm bảo được an toàn trong suốt quá trình di chuyển. Hệ thống phanh xe bao gồm tay phanh, cụm má phanh và dây phanh.
Hệ thống phanh xe (ảnh: sưu tầm)
+ Yên xe: là khu vực để người đi xe có thể ngồi trong suốt trình điều khiển, giúp cho người điều khiển có cảm giác thoải mái sẽ mang lại cảm giác dễ chịu và trải nghiệm tốt hơn khi sử dụng xe. Yên xe gồm các bộ phận chính là vỏ yên xe và phần yên cứng.
Yên xe (ảnh: sưu tầm)
+ Khung dưới yên xe: chính là phần kết nối giữa yên xe và các thành phần khác của xe. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc giữ cho yên xe vững chắc và ổn định, đồng thời cung cấp sự liên kết và hỗ trợ cho các bộ phận khác của xe. Hầu hết các loại yên xe đều có bộ phận này được cấu tạo từ 2 đường song song. Bên cạnh đó, ở một số loại xe, bộ phận này sẽ có 1, 3 hoặc 4 đường.
+ Bộ phận siết chặt: là nơi nối yên xe với bộ phận điều chỉnh độ cao của yên, giúp phần đảm bảo cho yên xe được giữ chắc chắn và cố định.
Bộ phận khung dưới yên xe (ảnh: sưu tầm)
+ Bộ phận điều chỉnh độ cao: Bộ phận này cho phép người dùng điều chỉnh độ cao yên xe để có được tư thế thích hợp khi đạp xe, giúp hấp thụ hoặc làm giảm đi sự rung và sốc truyền lên khung xe trong quá trình đạp xe, giúp người lái có cảm giác thoải mái.
3. Xe đạp thể thao gồm những loại nào?
3.1. Xe đạp địa hình (MTB - Mountain Bike)
Xe đạp địa hình còn được gọi với tên khác là xe đạp leo núi hay xe đạp MTB - Moutain Bike. Dòng xe này có trọng lượng nặng hơn so với các dòng xe đạp thể thao khác bởi nó sở hữu một thiết kế khung to, bánh xe to và nhiều gai. Phần tay lái hay còn gọi là ghi đông của xe thường được thiết kế thẳng. Bên cạnh đó, một số dòng xe đạp địa hình còn có giảm xóc ở phần giữa xe.
Giống như tên gọi của nó, dòng xe đạp địa hình này sẽ phù hợp với những bạn thích mạo hiểm, muốn sử dụng xe đạp để leo núi hay chạy trên những địa hình dốc đá, gồ ghề hay đường rừng,...
Xe đạp địa hình (ảnh: sưu tầm)
- Ưu điểm của xe đạp địa hình:
Dòng xe đạp địa hình có thể chạy trên mọi địa hình gồ ghề, dốc núi,... và hạn chế hư hỏng mỗi khi gặp phải va chạm.
Bánh xe to và nhiều gai nên giúp xe bám đường dễ hơn so với những loại bánh thông thường.
Tay lái xe thẳng giúp cho người lái có thể có được tư thế ngồi thoải mái, thẳng lưng và hạn chế mỏi cơ hơn.
Lốp của dòng xe đạp địa hình tương đối dày, vì vậy sẽ hạn chế được việc bị xịt lốp xe trong khi chạy.
- Nhược điểm của xe đạp địa hình:
Tốc độ di chuyển của các dòng xe đạp địa hình không được nhanh như xe đạp đua.
Khi sử dụng xe đạp địa hình, bạn cần lắp thêm các viền chắn bùn cho bánh trước và bánh sau của xe nhằm hạn chế được bắn bẩn lên quần áo, giày dép.
Do xe đạp địa hình có trọng lượng nặng, bánh xe to, tốc độ di chuyển chậm khi bạn đi trên đường bằng phẳng cũng như dễ gây ra cho người lái bị tốn sức.
3.2. Xe đạp đua (Road Bike)
Xe đạp đua là dòng xe được thiết kế nhằm sử dụng được trên những con đường bằng phẳng. Trọng lượng của xe tương đối nhẹ, không có phần giảm xóc ở bánh trước và bánh sau. Loại xe này có thể đạt được tốc độ cao trên hành trình dài nhờ vào thiết kế phần ghi đông uốn cong thành 2 bậc. Mỗi khi điều khiển xe, người lái sẽ cúi về phía trước để giảm được sức gió.
Lốp xe được thiết kế khá nhỏ, mỏng và ít gai hơn so với các dòng xe đạp thể thao khác.
Xe đạp đua (ảnh: sưu tầm)
Dòng xe đạp đua này phù hợp với nhiều đối tượng khác nhau, đặc biệt là những bạn muốn tập luyện để tham gia vào các giải đua xe đạp hay muốn trải nghiệm đạp xe với vận tốc lớn trên đường dài.
- Ưu điểm của dòng xe đạp đua:
Xe đạp đua (Road Bike) có thể đạt được tốc độ nhanh trên con đường bằng phẳng.
Lốp xe có thiết kế nhỏ, giúp cho độ ma sát trên mặt đường tốt hơn.
- Nhược điểm của xe đạp đua:
Trong suốt quá trình di chuyển, những chiếc xe đạp đua rất dễ trơn trượt nếu như gặp trời mưa. Ngoài ra, nó cũng dễ bị hư hỏng nếu như va phải vật cản hay những quãng đường gồ ghề. Phần khung của những chiếc xe đạp đua được thiết kế mỏng hơn các dòng xe đạp khác. Vậy nên bạn hãy hạn chế đi trên những con đường gồ ghề, xấu,..
Lốp xe có thiết kế nhỏ, vỏ xe mỏng nên dễ bị xì hoặc bị rách. Giá của dòng xe đạp đua khá cao.
3.3. Xe đạp đi phượt (Touring Bike)
Xe đạp đi phượt hay còn được gọi là Touring Bike sở hữu kiểu dáng cùng thiết kế đơn giản, thanh lịch, được tích hợp những ưu điểm của dòng xe đạp leo núi và xe đạp đua. Xe sở hữu khung sườn dài và chắc chắn, vành xe rắn chắc cùng với phần lốp và ruột xe dày, ít gai.
Xe đạp đi phượt có khả năng chịu tải tốt, có thể mang vác thêm hành lý cho những chuyến du lịch xa và đặc biệt là phù hợp với hầu hết mọi lứa tuổi. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng các dòng xe này để đi phượt, đi làm hay đi tập thể dục hoặc đi đến nhiều nơi sở hữu địa hình khác nhau như điạ hình dốc hay địa hình bằng phẳng.
Xe đạp đi phượt (ảnh: sưu tầm)
- Ưu điểm của xe đạp đi phượt:
Xe đạp đi phượt được thiết kế với khung sườn chắc chắn, lốp xe và ruột xe dày nên sẽ hạn chế được hư hỏng mỗi khi bạn di chuyển nhiều.
Nhờ vào thiết kế khung sườn dài nên khi ngồi trên xe, bạn sẽ giảm được hiện tượng mỏi người.
Ngoài ra, xe đạp đi phượt còn được thiết kế thêm nhiều vị trí để bạn có thể lắp thêm các phụ kiện khác.
- Nhược điểm của xe đạp đi phượt:
Dáng xe đạp đi phượt trông khá cổ điển và không được bắt mắt như những dòng xe đạp thể thao khác.
Hơn nữa, dòng xe này không hoàn toàn chinh phục được những con đường gồ ghề như dòng xe đạp địa hình.
3.4. Xe đạp biểu diễn (BMX Bike)
Xe đạp biểu diễn hay còn được gọi là BMX Bike. Loại xe này thì không được phổ biến rộng rãi tại Việt Nam. Chúng được thiết kế để sử dụng trong các môn thể thao mạo hiểm và xe đạp biểu diễn. Xe có thiết kế nhỏ gọn, bánh to dễ bám đường. Phần đầu xe và phanh xe có thể quay 360 độ, được dùng trong các màn nhào lộn. Bên cạnh đó, xe đạp biểu diễn còn không có phần chống xe và được lắp thêm từ 2 đến 4 thanh sắt tròn (peg) ở bánh xe đằng trước.
Xe đạp biểu diễn được dùng chủ yếu cho các vận động viên thực hiện các môn thể thao mạo hiểm và người biểu diễn xe đạp chuyên nghiệp.
Xe đạp biểu diễn (ảnh: sưu tầm)
- Ưu điểm của xe đạp biểu diễn: Xe được thiết kế nhỏ gọn cùng trọng lượng nhẹ.
- Nhược điểm của xe đạp biểu diễn: Xe chỉ dành cho những người có nhu cầu biểu diễn và biết sử dụng xe một cách thuần thục.
3.5. Xe đạp gấp (Folding Bike)
Xe đạp gấp hay còn gọi là Folding Bike có thiết kế linh hoạt, có thể gấp gọn các bộ phận xe lại cho bạn có thể dễ dàng mang đi, để trong cốp xe ô tô hay là khi đi du lịch. Với thiết kế nhỏ gọn, bạn có thể dễ dàng tháo lắp, điều chỉnh yên xe và cổ xe theo nhu cầu và có thể gấp lại sau khi sử dụng xong.
Bạn có thể sử dụng xe đạp gấp cho những chuyến đi du lịch, đi dã ngoại, đi công viên hay nếu như nhà của bạn có diện tích nhỏ, cần tiết kiệm không gian thì chiếc xe này hoàn toàn hợp lý đấy nhé!
Xe đạp gấp (ảnh: sưu tầm)
- Ưu điểm của xe đạp gấp: Thiết kế xe thông minh, trọng lượng nhẹ, đơn giản, có thể gấp gọn dễ dàng giúp cho bạn có thể tiết kiệm được khá nhiều không gian.
- Nhược điểm của xe đạp gấp: Thiết kế bánh xe tương đối nhỏ nên khi di chuyển, xe đạp gấp sẽ không có lợi thế về tốc độ so với các mẫu xe đạp thể thao khác.
3.6. Xe đạp không phanh (Fixed Gear Bike)
Những chiếc xe đạp không phanh hay còn được gọi với cái tên khác là Fixed Gear Bike. Loại xe này có cấu tạo tối giản các chi tiết, hoàn toàn không sử dụng phanh, đề, chắn bùn, baga hay chân chống. Điểm độc đáo của loại xe đạp không phanh này là có thể sử dụng các loại ghi đông khác nhau tuỳ vào từng đặc điểm hay phong cách lái.
Xe đạp không phanh chuyển động nhờ vào dây xích nối giữa phần líp và phần đùi đĩa. Do đặc trưng của líp là bánh răng chết nên người chạy phải phanh xe dựa vào nguyên tắc đạp ngược xe để đi lùi hoặc không đạp xe để dừng lại mà không chạy tiếp theo như quán tính của xe thông thường.
Xe đạp không phanh (ảnh: sưu tầm)
Xe không phanh thích hợp cho những bạn trẻ năng động, yêu thích vận động, thể thao và có nhu cầu sử dụng xe có thiết kế cá tính và phong cách.
- Ưu điểm: Đơn giản, thiết kế năng động, ít chi tiết và có nhiều màu sắc thời thượng.
- Nhược điểm: Xe không có phanh tay nên chắc chắn sẽ gây khó khăn cho người mới dùng loại xe này, đặc biệt là khi xe xuống dốc.
4. Cách phân biệt các dòng xe đạp thể thao
Hiện nay, bạn có thể sử dụng 03 cách phổ biến dưới đây để có thể phân biệt được các dòng xe đạp thể thao nhé!
03 cách phân biệt các dòng xe đạp thể thao (ảnh: sưu tầm)
- Phân biệt theo chức năng sử dụng: Ke đạp đua (Road Bike), xe đạp leo núi (Mountain Bike), xe đạp biểu diễn (BMX Bike), xe đạp đường trường (Touring Bike), xe đạp đường phố (City Bike),...
- Phân biệt theo cấu trúc khung sườn xe: Khung thẳng, khung gấp và khung cong.
- Phân biệt theo chất liệu khung sườn xe: Khung thép, khung carbon, khung titan và khung nhôm.
Lời kết
Trên đây là những chia sẻ của Coolmate về các loại xe đạp thể thao cùng với cách phân loại các dòng xe thể thao phổ biến hiện nay. Hy vọng rằng những chia sẻ này sẽ hữu ích đối với bạn đọc. Hãy theo dõi CoolBlog để biết thêm nhiều thông tin hay và bổ ích nhé!
“Coolmate - Nơi mua sắm đáng tin cậy dành cho nam giới"
